Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013

The Velvet Underground - Venus in Furs


Η δημιουργία και η καταστροφή είναι ένα δίπολο, που θέτει σε κίνηση τα πάντα. Σε πολλές κοσμογονίες οι θεότητες που αντιπροσωπεύουν αυτές τις δυνάμεις είναι αδέλφια. Πιθανόν, αυτό το δίπολο, να είναι μια έκφραση της φύσης για να αποκαταστήσει την ισορροπία και να αποτρέψει τον κίνδυνο ανάπτυξης γιγαντισμού. Στο rock'n'roll όμως, ο γιγαντισμός δεν είναι επικυριαχικός, άρα ούτε και απειλεί κάποια ισορροπία. Περισσότερο ο χαρακτήρας φαίνεται να είναι οικουμενικός, παρά ταύτα το παραπάνω δίπολο είναι εμφανές όσο πουθενά. Εδώ όμως, ο δημιουργός αυτοκαταστρέφεται για να μπορεί να προσφέρει στον κοινό του. Ένα είδος σαδομαζοχιστικής σχέσης, που με κάθε τρόπο προσπαθεί να κρατηθεί ζωντανή και με οποιοδήποτε κόστος. 
Οι The Velvet Underground είναι ορισμός αυτής της αυτοκαταστροφικότητας και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, που ήταν κεντρικό θέμα των τραγουδιών τους. Η δημιουργικότητα του frontman της μπάντας  Lou Reed, είναι σχεδόν ταυτόσημη με την τάση του για αυτοκαταστροφή, ειδικά όταν ήταν μέλος τους. Και η ενασχόλησή του με ανάλογη βιβλιογραφία δεν αποτέλεσε γεγονός, αλλά γεγονός ήταν η μεταφορά των αναγνωσμάτων του σε τραγούδια του. Ένα τέτοιο αποτέλεσε και το Venus in Furs, ομώνυμο του βιβλίου του Αυστριακού  Leopold von Sacher-Masoch. Το τραγούδι κυκλοφόρησε μέσα απο το ντεμπούτο άλμπουμ τους, το The Velvet Underground & Nico του 1967, αν και δημιουργήθηκε δύο χρόνια νωρίτερα. Όπως όλο το άλμπουμ, που διαπραγματεύεται θέματα ταμπού, ακόμα και για την δική μας εποχή, το τραγούδι ακολουθεί την ίδια θεματολογία και η παραγωγή του Andy Warhol μόνο τυχαία δεν είναι. 
Αν και δεν ήταν το πρώτο τραγούδι που ασχολήθηκε με  το θέμα της συγκεκριμένης νουβέλας, ήταν ο πρώτος σταθμός για την δημιουργία της εικόνας ενός κινήματος που δημιουργούταν μέσα στους κόλπους του rock'n'roll. Το πρώτο τραγούδι που το ανέφερε, σκωπτικά όμως, ήταν το The Masochism Tango του Tom Lehrer. Το βιβλίο, του οποίου ο συγγραφέας έδωσε το όνομα στην έννοια του μαζοχισμού, διαπραγματεύεται προσωπικές, εν μέρει, εμπειρίες του. Συγκεκριμένα μιλάει για την γυναικεία κυριαρχική επιβολή στον άντρα και πάντα μέσα σε σαδομαζοχιστικά πλαίσια. Η κεντρική ηρωίδα της νουβέλας του  Sacher-Masoch, είναι η  Wanda von Dunajew, ο χαρακτήρας της οποία διαμορφώθηκε από την Fanny Pistor, της οποία ήταν "σκλάβος" ο συγγραφέας. Ο τίτλος του προέρχεται από ένα όνειρο που βλέπει ο ήρωας του βιβλίου, στο οποίο μιλάει με την Αφροδίτη που φοράει γούνα, για την αγάπη. 
Και το τραγούδι δεν φεύγει και πολύ από το κεντρικό θέμα του βιβλίου, δίνοντας οντότητα στο BDSM, έννοια που το όνομα της προέρχεται από από τα ακρωνύμια των "B&D" για  "Bondage and Discipline", "D&S" για "Dominance and Submission" και "S&M" για "Sadism and Masochism". Η σημασία του για την τολμηρή προσέγγιση, μεγαλώνει, αν αναλογιστεί κάποιος ότι, όλα αυτά θεωρούνταν ψυχικές παρεκκλίσεις και η θεραπευτική του αντιμετώπιση ήταν το ηλεκτροσόκ. Το τραγούδι του  Lou Reed, αλλά και το όνομα της μπάντας, γεννά ένα ερώτημα, αν τελικά ο ίδιος ο δημιουργός ήταν τόσο βιτσιόζος. Αλλά το πιο πιθανόν είναι απλά να ήταν ακόμα ένας λίθος στο οικοδόμημα της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Αλλά ακόμα και θεμέλιο για την δημιουργία της αντι-κουλτούρας της punk και αργότερα όλων των παρακλαδιών της. 
Το τραγούδι έχει ντύσει μουσικά αρκετές ταινίες, αλλά ακόμα και στην ταινία  The Doors (1991) του  Oliver Stone ακούγεται, στη σκηνή του πάρτυ του  Andy Warhol. Επίσης και οι διασκευές του ήταν πάρα πολλές, από The Smashing Pumpkins  μέχρι και Beck, με αυτήν των Monster Magnet να είναι η πιο ενδιαφέρουσα. 
Jacek Maniakowski