Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2025

Πρέπει τα τραγούδια να είναι πολιτικά;

 

Η διαχρονική απορία αν η τέχνη διαμορφώνει την κοινωνία ή η κοινωνία την τέχνη πλανιέται πάνω από τα κεφάλια πολλών — ίσως και μέσα σε αυτά. Οι απαντήσεις είναι μοιρασμένες και στις δύο πλευρές, με ισχυρά επιχειρήματα να στηρίζουν κάθε άποψη. Ίσως η πιο ισορροπημένη θέση να είναι πως τέχνη και κοινωνία αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοδιαμορφώνονται.

Ωστόσο, προκύπτει κι ένα άλλο ερώτημα: πώς επιλέγουμε τα τραγούδια που ακούμε; Ή μήπως αυτά μας επιλέγουν, ανάλογα με τις επιθυμίες, τους φόβους, τις προσδοκίες μας — και τις κοινωνικές μας ανησυχίες; Ίσως αυτές να είναι το «παράθυρο» που αφήνουμε ανοιχτό, ώστε ένα τραγούδι να εισχωρήσει στο μυαλό μας ή ακόμα και στην καρδιά μας.



Οι Queen, για παράδειγμα, δεν είναι από τα συγκροτήματα που συνδέθηκαν με πολιτικά ή κοινωνικά θέματα. Για την ακρίβεια, ούτε μία φορά οι στίχοι τους δεν ασχολήθηκαν με τέτοιο περιεχόμενο. Κι όμως, η τεράστια καριέρα τους εκτυλίχθηκε σε δύο δεκαετίες γεμάτες κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις. Γιατί λοιπόν δεν άγγιξαν ποτέ αυτά τα ζητήματα;

Την απάντηση δίνει ο ντράμερ της μπάντας, Roger Taylor, σε συνέντευξή του στο Music Radar. Όπως εξηγεί, οι στίχοι των Queen καταπιάνονται με θέματα όπως η φιλία, η αγάπη, η κατάκτηση του κόσμου, οι αγώνες ποδηλάτου, τα γρήγορα αυτοκίνητα και οι κακοί δημοσιογράφοι — αλλά ποτέ με την πολιτική. Ο λόγος είναι απλός: ο Freddie Mercury δεν ήθελε να τραγουδάει για πολιτικά θέματα. Από την αρχή της πορείας τους, είχε δηλώσει:

 «Δεν θέλω να ανακατευτώ σε όλο αυτό. Θέλω να γυρίσω τον κόσμο και να παίζω τραγούδια που φέρνουν χαρά στους ανθρώπους. Δεν είμαι εδώ για να δώσω κάποιο μήνυμα.» Ο Taylor προσθέτει: «Ακόμα και τώρα πιστεύω πως είναι μια καλή προσέγγιση. Δεν θέλω να κάνω κήρυγμα».

Αυτή η αποκάλυψη γεννά νέα ερωτήματα: πρέπει τα τραγούδια — ειδικά στη rock και metal — να έχουν κοινωνικοπολιτική προσέγγιση; Μήπως ένα διάσημο συγκρότημα οφείλει έστω και περιστασιακά να ασχοληθεί με τέτοια θεματολογία;



Η απάντηση είναι πως δεν υπάρχει “πρέπει” στην τέχνη. Τα τραγούδια είναι αποτέλεσμα έμπνευσης — και αυτή δεν υπακούει σε κανόνες. Ένας μουσικός μπορεί να είναι εξαιρετικός δημιουργός, χωρίς να έχει διαμορφωμένη πολιτική άποψη. Άλλωστε, γράφει για όσα ζει και αισθάνεται: είτε για να τα αναδείξει, είτε για να τα αποφύγει, δημιουργώντας μια πιο ανεκτή πραγματικότητα.

Πολλοί καλλιτέχνες, ειδικά όσοι έχουν καταξιωθεί, έχουν κατηγορηθεί πως ζουν «στην πολυτελή κοσμάρα τους», μακριά από τα προβλήματα των οπαδών τους. Όμως μήπως αυτή η απόσταση είναι ακριβώς αυτό που επιζητούν οι οπαδοί; Μια απόδραση από την καθημερινότητα;

Υπάρχουν μουσικά είδη και καλλιτέχνες με πολύ πιο σοβαρή πολιτική άποψη από τους ίδιους τους πολιτικούς. Άρα δεν χρειάζεται όλοι να ασχολούνται με την πολιτική. Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα η πολιτική προσέγγιση να είναι «κατά παραγγελία» — χρηματοδοτούμενη και εργαλειακή, με τον καλλιτέχνη να λειτουργεί ως μέσο χειραγώγησης.

Από την άλλη, υπάρχουν μουσικοί των οποίων η καλλιτεχνική ύπαρξη εξαρτάται από την πολιτική αναταραχή. Χωρίς αυτή, ίσως να μην υπήρχε καν η μουσική τους. Όμως ο κόσμος του μουσικού — και κατ’ επέκταση η φύση των τραγουδιών — δεν είναι μόνο εξωτερικός. Είναι κυρίως εσωτερικός.

Ένας πραγματικός καλλιτέχνης, όταν αντιληφθεί ένα κοινωνικοπολιτικό ζήτημα, θα το φανερώσει και θα το αναδείξει μέσω των στίχων του. Αλλά δεν μπορούμε να απαιτούμε από τους μουσικούς να μας «πετάξουν στα μούτρα» το πρόβλημα για να το δούμε. Η τέχνη δεν είναι νουθεσία — είναι αντανάκλαση. Και η ευθύνη της κατανόησης ανήκει τελικά σε εμάς.

Άλλωστε τα τραγούδια μόλις φτάσουν στα αυτιά των κατάλληλων ανθρώπων αποκτούν την δική τους οντότητα και βούληση, ακολουθώντας διαφορετικό δρόμο που τους έχει δοθεί από τον δημιουργό τους. Δεν είναι λίγες φορές που "αθώα" τραγούδια γίνονται σύμβολα πολιτικών γεγονότων, όπως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των Aphrodite's Child  και το τραγούδι τους Rain And Tears, που από μόνο του έγινε σύμβολο του Μάη του '68. Άρα ο σκοπός ενός καλλιτέχνη είναι να δημιουργεί και ίσως να αφήνει το δημιούργημά του να ακολουθεί τον δικό του δρόμο. 


Πηγή:  https://www.antyradio.pl/Muzyka/Rock-News/Dlaczego-Queen-nie-pisal-politycznych-piosenek-48757



  Jacek Henryk Maniakowski

 

 

Rock - e - pedia: Depressive Suicidal Black Metal

 

Η αναζήτηση του θανάτου δεν είναι παρά η απέλπιδα προσπάθεια αναζήτησης του πραγματικού έρωτα.


Depressive Suicidal Black Metal (ή συχνότερα D.S.B.M.)

 

 

Πως ακούγεται: Στενάχωρο και στεναχωρημένο, θλιμμένο και ενίοτε αργό, σαν κηδεία μια χειμωνιάτικη μέρα στον μακρινό βορρά. Σαν τον άνεμο που λυσσομανάει σε κάποιον αρκτικό χειμώνα μέσα στο αρχαίο δάσος, που ακόμα φιλοξενεί αρχαίους δαίμονες, των οποίων η ύπαρξη έχει ξεχαστεί από την ανθρωπότητα. Βασικά σαν Black Metal σε κατάθλιψη.

Γιατί να το ακούσουμε: Γιατί είναι ότι πιο σκοτεινό έχει βγει σε μουσικό. Τραβάει βιταμίνη D από τον οργανισμό μας μόλις ακουστεί η πρώτη νότα. Και μερικές φορές είναι και αρκετά μελωδικό. Αλλά στην ουσία είναι σαν ήχος κατευθείαν από την κόλαση.



Γιατί όχι: Γιατί έχεις έλλειψη βιταμίνης D και φοβάσαι τα σκοτάδια και γιατί μετά από λίγη ώρα σε πιάνει πονοκέφαλος.

Που; Σκανδιναβία γενικά, κοντά στο αρκτικό κύκλο …

Πότε; Τον χειμώνα… ε, Αρχές της δεκαετίας του ‘90.

Ποιοι; Στους πρωτοπόρους του είδους συγκαταλέγονται μπάντες του black-doom όπως οι Ophthalamia, Katatonia, Bethlehem, Forgotten Tomb,Shining.

Συνδύασαν το DSBM, με το δεύτερο κύμα του black metal με doom metal, με στίχους που περιστρέφονται γύρω από θέματα όπως η κατάθλιψη, ο αυτοτραυματισμός, η μισανθρωπία, η αυτοκτονία και ο θάνατος.

Αλλά, χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του ίδους είναι οι: Xasthur, Leviathan, Strid, Silencer, Make a Change… Kill Yourself, Lifelover και I Shalt Become.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Shining, Nyktalgia, Trist, Gris, Nocturnal Depression, Happy Days, Ghost Bath, Psychonaut 4, Forgotten Tomb.



Μέρες δόξας:  μόνο νύχτες, αρκτικές … με χιονοθύελλα. Κάποια συγκροτήματα γνώρισαν μια σχετική επιτυχία στη δεκαετία ’00

Κόκκινη κάρτα: Ο στόχος είναι μάλλον να καταστρέψουν την ακοή αυτών που ακούνε δυνατά. Στην καλύτερη κανένα ηχείο μπορεί να καεί.

Με τι μπερδεύεται; Με Atmospheric Black Metal, Ambient, Doom Metal

Τι λες στον άσχετο; έχεις χαθεί ποτέ σε αρχαίο δάσος στον μακρινό βορρά κατά την διάρκεια μιας χιονοθύελλας του αρκτικού χειμώνα; Όχι ε; έ τότε που να καταλάβεις. Σαν χαλυβουργεία στην κόλαση στην ώρα αιχμής.


Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Deathrock

 

Όσο ζει ο άνθρωπος πάντα θα εμπνέεται και θα μνημονεύει τον θάνατο. 


Deathrock

 

Πως ακούγεται: Απαισιόδοξο. Σαν μουσικό πάντρεμα του gothic rock και horror punk με στοιχεία από rockabilly. Όλα αυτά σε 4/4 χρόνο και με πολύ απλά ακόρντα.

Γιατί να το ακούσουμε: Γιατί είναι πολύ θεατρικό σαν ένα συνεχές Halloween party. Και γιατί ο θάνατος πάντα γοητεύει όσο και ο έρωτας. Ακόμα επειδή κουβαλάει πολύ τρέλα.



Γιατί όχι: υπερβολικά εμμονικό το είδος και καταντάει κουραστικό. Παραγίνεται μακάβριο.

Που; Στις Η.Π.Α.,  συγκεκριμένα στο Los Angeles

Πότε; Αρχές δεκαετίας του ’80, αλλά η θεματολογία και οι βάσεις του είδους υπήρχαν από την δεκαετία του ’50 μέσα από τα Teenage tragedy song όπως τα "Last Kiss" του J. Frank Wilson, το οποίο έγινε πετυχημένη διασκευή από τους Pearl Jam και το "Leader of the Pack" των The Shangri-Las, που το διασκεύασαν (και διασκέδασαν) οι Twisted Sisters.

Ποιοι; Οι 45 Grave θεωρούνται οι πρωτοπόροι του είδους με την  τραγουδίστρια του συγκροτήματος Dinah Cancer, να κάνει πρώτη την μετάβαση από horror punk και goth σε νέο είδος. Επίσης το ντεμπούτο άλμπουμ των Christian Death, το Only Theatre of Pain του 1982 είναι σταθμός για είδος. Επίσης οι Kommunity FK, Zombina And The Skeletones και Super Heroines είναι πρωτεργάτες του.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Pompeii 99, Voodoo Church, Ex-VoTo, Burning Image, Radio Werewolf, Screams for Tina, T.S.O.L., Theatre of Ice, Mighty Sphincter



Μέρες δόξας:  Αρχές της δεκαετίας του ’80 στο ξεκίνημά του, αλλά πάλι γύρω από κάποια κλαμπ του L.A.. Οι μπάντες που είχαν μια σχετική επιτυχία, δεν κράτησαν τον συγκεκριμένο ήχο.

Κόκκινη κάρτα: δεν δείχνει ικανό για κάτι πιο μεγάλο από κάποιο σκοτεινό κλαμπ για λίγο κόσμο.

Με τι μπερδεύεται; Με Horror Punk και gothic rock, σε κάποιες περιπτώσεις με psychobilly

Τι λες στον άσχετο; Κάτι σε καμπαρέ, αλλά με punk μουσική και πολλές νεκροκεφαλές και θανάτους.

 


Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Deathgrind

 

Ακόμα και το χάος είναι πεπερασμένο, στα όρια του αρχίζει η αρμονία.


Deathgrind

 

 

Πως ακούγεται: Σαν μουσική αποτύπωση φαρυγγίτιδας μαζί με διάρροια, μιλώντας με μια σταγόνα υπερβολής. Βασικά σαν ένα κάρο με άδεια τενεκέδια να κατεβαίνει μια βραχώδης πλαγιά με έναν τύπο δεμένο πάνω του σφιχτά στο λαιμό που φωνάζει για βοήθεια σε μια ακατανόητη γλώσσα. Βασικά είναι μια προσπάθεια να ενωθεί το death metal με το grindcore ή αλλιώς death metal με την ένταση του grindcore.

Γιατί να το ακούσουμε: παρά την παραπάνω περιγραφή, έχει άγριο ρυθμό και όντως πολύ ένταση. Γιατί είσαι σκληρός καριόλης και θες να ακούς μουσική ανάλογη των απωθημένων σου.



Γιατί όχι: γιατί μετά από μισή ώρα ακρόασης η πιθανότητα να μαραθούν τα αφτιά σου σαν μαρούλια μετά από παγετό είναι πολύ μεγαλύτερη από το να μπορείς να συνεχίσεις να το ακούς για άλλα 10 λεπτά.

Που; Κυρίως στην Αγγλία

Πότε; Αρχές δεκαετία του ‘90

Ποιοι; Πρώτος εκπρόσωπος του είδους θεωρείται πως είναι ο Assück.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Misery Index, Cattle Decapitation, Napalm Death, Brutal Truth, Mortician, Brujeria, Dying Fetus, Chelsea Grin, Asesino, Brujeria, Cattle Decapitation, Cephalic Carnage, Pig Destroyer, Rotten Sound και Youth Deceiver.

Μέρες δόξας:  Δεκαετία του ’90 κυρίως και εξαιτίας κάποιων συγκεκριμένων συγκροτημάτων.



Κόκκινη κάρτα: ουσιαστικά δημιουργήθηκε για άγρα ακροατών μέσα από την metal κοινότητα από τις death metal μπάντες, οποίες είδαν πως το grindcore έχει αρκετούς οπαδούς.

Με τι μπερδεύεται; Με Death Metal, Grindcore, Hardcore Punk

Τι λες στον άσχετο; ασ’ το, δεν είναι για σένα. Δεν υπάρχουν λέξεις που καταλαβαίνεις για να σου το περιγράψω.

 


Jacek Henryk Maniakowski