Nightstalker - Just a Burn

 

Η φωτιά, σε πολλές φιλοσοφικές σχολές ή φιλοσοφικά ρεύματα, παραλληλίζεται με την γνώση. Ακόμα και σε κάποιες θρησκείες είναι και το σύμβολό της. Ο λόγος  είναι η ίδια η φύση της φωτιάς, που μπορεί να μεταλλάσσει κάθε αντικείμενο με το οποίο έρχεται σε επαφή. Αν δεν το καταστρέψει με την αχαλίνωτη δύναμή της, τότε δημιουργεί κάτι καινούργιο, σαν μια μορφή της εξέλιξης. Ίσως  κάποια σημάδια που μπορεί να αφήσει, είναι απλά μια υπενθύμιση και της ίδιας της δύναμής της, αλλά και μια μορφή παράσημου για την ίδια την σκληρή αναμέτρηση μαζί της. Ακόμα και ένας …ψύχραιμος απολογισμός αυτής της μάχης, μπορεί να είναι αφορμή να αποτυπωθεί αυτό σε ένα τραγούδι. 

Ένα απλό κάψιμο στο χέρι, ένας σκύλος ο Έκτορας, οποίος πλέον είναι ο μοναδικός σκύλος που δεν φοβάται την φωτιά, μια αλαφιασμένη θεία-η θεία του Αργύρη των Nightstalker, ένα δωμάτιο γεμάτο καπνό, ένα καμένο στρώμα και έμπνευση για ένα τραγούδι, το οποίο θα δώσει τίτλο στο άλμπουμ. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία του Just a Burn, τραγουδιού που ανοίγει το τέταρτο και ομώνυμο του τραγουδιού των Nightstalker.

Ο δημιουργός του τραγουδιού και frontman του αθηναϊκού συγκροτήματος, μας διηγείται την ιστορία του τραγουδιού. Ένα βράδυ γυρνώντας στο σπίτι του, ένα διώροφο κάπου στον Βύρωνα, όπου διέμενε με την μάνα του και στο πάνω όροφο η αδελφή της, αποφάσισε να χαλαρώσει μετά από μια κουραστική μέρα. Ένας τρόπος είναι να στρίψει ένα …γάρο, τρίφυλλο. Έτσι και έπραξε. Καθώς όμως η κούραση ήταν μεγαλύτερη από τις αντοχές του ξάπλωσε αποφασισμένος να τελειώσει το τσιγάρο του ξαπλωμένος. Τον ακολούθησε ο πιστός του φίλος, ο Έκτορας, ένας σκύλος μαύρος, πιθανό μείγμα ροντβάιλερ και πόιντερ, ήδη μεγαλόσωμος αν και μόλις έξι μηνών.

Η νύστα τον πρόλαβε πριν σβήσει το τσιγάρο, πριν καν το αφήσει στο τασάκι. Ο σκύλος ακολούθησε και την χαλαρότητα του αφεντικού του και ξάπλωσε μούρη με μούρη μαζί του. Το περίεργο αυτό τσιγάρο δεν είχε την ίδια διάθεση με τον δημιουργό του και συνέχιζε να καίει ανάμεσα στα δάκτυλά του με την καύτρα να ακουμπάει το στρώμα. Όπως ήταν φυσικό η σχέση καύτρας στρώματος άναψε για τα καλά, αλλά σιγοκαίγοντας το στρώμα. Μετά από κάποια ώρα, δύσκολα ορίζεται ακριβώς ο χρόνος σε τέτοιες περιπτώσεις, δημιούργησε μια τρύπα, οποία έβγαζε ένα ενοχλητικό φως, δημιουργώντας  μια θράκα μέσα στο στρώμα, για τον Αργύρη, οποίος και ξύπνησε προς στιγμή. Αλλά η μόνη του ενέργεια ήταν να καλύψει την τρύπα με μια λευκή κόλλα χαρτί Α4 και συνέχιζε τον γλυκό του ύπνο. Ο σκύλος, αν και μύρισε πως κάτι δεν πάει, αλλά βλέποντας το ιδιοκτήτη του χαλαρό έστρωσε την μουσούδα του στο στρώμα κοιτάζοντας ευτυχισμένος το αφεντικού του.

Την ραστώνη τους την χάλασε η θεία του Αργύρη, οποία έμενε από πάνω. Καθώς οι πόρτες ήταν ξεκλείδωτες μπήκε μέσα στο δωμάτιο φωνάζοντας «σήκω ρε, θα πεθάνεις, θα καείς». Οι φωνές ήταν αρκετές ώστε να ξυπνήσει ο frontman των Nightstalker. Μαζί του και πιστός Έκτορας. Το δωμάτιο είχε γεμίσει με καπνό, αλλά μόνο ως ένα μέτρο από το ταβάνι και καθώς υπήρχε ανοιχτό παράθυρο, έβγαινε έξω από το σπίτι και πήγαινε πάνω στο διαμέρισμα της … πυροσβεστικής θείας του Αργύρη. Μετά από μερικά μπουκάλια νερό και ένα κουβά, αποχώρισαν όλοι από το δωμάτιο με τον σκύλο να μένει ατάραχος και πιστός στον τραγουδιστή συνεχίζοντας να τον αγαπά τυφλά. Η μόνη απώλεια της βραδιάς, εκτός από το στρώμα, ήταν μια φουσκάλα ανάμεσα στα δάκτυλα του τραγουδιστή από το κάψιμο.

Όλο αυτό τελείωσε και μάλιστα χωρίς πολύ γκρίνια και ο Αργύρη είχε πια νέο στρώμα. Όμως, ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης εύκολα βρίσκει τρόπους να ερεθίσει την έμπνευσή του. Και μετά από κάποιο καιρό, έπιασε την ακουστική του κιθάρα, πάντα παρέα με τον πιστό του σύντροφο τον Έκτορα και ξεκίνησε να γράφει στίχους μαζί με την μουσική στον ίδιο χώρο που παραλίγο να γινόταν παρανάλωμα του πυρός. Καθισμένος σε ολοκαίνουργιο στρώμα στην άκρη του κρεβατιού και πάντα κάτω από την αφίσα του Τζίμυ Χέντριξ.

Ωστόσο, όχι μόνο ο μουσικός εμπνεύστηκε από τα γεγονότα, αλλά ο σκύλος έγινε το μοναδικό ζώο αυτής της συνομοταξίας, το οποίο δεν φοβόταν την φωτιά! Αποτέλεσε μάλιστα επίκεντρο διασκέδασης για τα μέλη της μπάντας και τους φίλους του, μιας που έσβηνε αναπτήρες και πατούσε αναμμένα ρεσώ, αποσπώντας παράλληλα χειροκροτήματα θαυμασμού.

Οι στίχοι περιγράφουν τα γεγονότα με έμφαση στην υπόνοια, ότι όλα μπορούν γύρω μας να γίνουν στάχτη, αλλά γλυτώνουμε καμιά φορά με ένα μόνο κάψιμο να μας θυμίζει απλά τα γεγονότα.

Αρχικά το τραγούδι ήταν αρκετά αργό, έτσι όταν το παρουσίασε σε όλη την μπάντα, τα υπόλοιπα μέλη αποφάσισαν να επιτυγχάνουν  το τέμπο και ο κιθαρίστας της μπάντας (Τόλης Μότσιος ) πρόσθεσε τα σόλο.

Ο τραγουδιστής το μόνο που έχει να προσθέσει είναι μια συμβουλή: να μην κοιμάστε με το τσιγάρο αναμμένο. Αλλά αποκρυπτογραφώντας τα γεγονότα, μπορούμε να πούμε πως μια πιο χαλαρή προσέγγιση των γεγονότων που συμβαίνουν γύρω μας είτε τα προκαλούμε είτε όχι, μπορεί να αποτελέσουν έμπνευση ακόμα και μια μύηση (περίπτωση σκύλου). Να μας ολοκληρώσουν σαν άτομα και δεν χρειάζεται κάποια κλάψα για μικρές πληγές.

Jacek Henryk Maniakowski

Γίναμε αυτό που μισούσαμε;

 

Η φύση του ανθρώπου, ως σημείο ενστικτώδους ενέργειας, χωρίς καμιά λογική σκέψη ή συνείδηση, είναι να δημιουργεί οικογένεια ή κάποια κοινωνική ομάδα με κοινά χαρακτηριστικά. Στην διάρκεια κάποιος μπορεί απλά να προσπαθεί να επιβληθεί στα άλλα μέλη, χρησιμοποιώντας πάντα σαν πρόσχημα κάποιο φανταστικό ή νεκρό πρόσωπο, για να δημιουργεί κάποια νέα δόγματα. Μπορεί απλά να μεγαλώνει το «εγώ» του μέσα από την ένωση. Ακόμα να χρησιμοποιεί τα άλλα μέλη σαν πέτρες για να χτίζει φανταστικούς τοίχους. Και φυσικά η rock/metal δεν ξέφυγε από αυτόν τον κανόνα.

Είναι γεγονός πως η μουσική από μόνη της μπορεί να γίνει ένα κοινός παρονομαστής, για να δημιουργηθεί μια «οικογένεια», με την πιο ευρεία έννοια του όρου. Ειδικά η metal σαν σύνολο, αλλά και ξεχωριστά ανά είδη της, έχει αρκετά συγκεντρωτική δύναμη. Οι λόγοι είναι προφανείς. Η συνεχής περιθωριοποίηση της από άλλες πιο πλειοψηφικές ομάδες είτε θρησκευτικές είτε ακόμα και πολιτικές, κυρίως στην δεκαετία του ’80. Όμως ούτε το malocchio σηκωμένο ψηλά ούτε ρυθμικό κούνημα της κεφαλής είναι αρκετά να αποδείξει κανείς πως ανήκει στην οικογένεια του metal.

Όπως κάθε ομάδα, περιθωριοποιημένη μεν, μεγάλη δε, χρειάζεται κάποια μύηση ή μυσταγωγία ή τέλος πάντων, μια κάποια ένδειξη ότι ανήκει κανείς σε αυτή. Στην metal μουσική είναι οι… γνώσεις. Αλλά συγκεκριμένες γνώσεις, πάνω στις μπάντες και την δισκογραφία τους.  Ένα  T-shirt , μαζί με δήλωση της παρουσίας σε συναυλίες είναι έξτρα ατού για την αποδοχή. Αν και σίγουρα δεν υπήρχε σε τέτοιο βαθμό και πλέον κοντεύει να εκλείψει , αλλά δεν ήταν ποτέ εύκολη η αποδοχή από άλλους μεταλλάδες, ενός νέου μέλους.

Αλλά προς τι όλη αυτή η διαδικασία; αφού δεν είναι παρά μουσική. Ίσως με πολλές ιδιαιτερότητες, αλλά πάλι είναι μόνο μουσική. Οι απαντήσεις σίγουρα δεν πρόκειται να δοθούν σε αυτό το άρθρο, ούτε και ο σκοπός του είναι αυτός, δηλαδή να απαντήσει σε κάτι. Ο στόχος είναι να δούμε διαφορετικές οπτικές των πραγμάτων στην metal. Και ενώ γεμίζονται στάδια, πως είναι δυνατόν τα μπαράκια που παίζουν metal να στηρίζονται σε συγκεκριμένο αριθμό πελατείας. Ενώ πολλές μπάντες βρίσκονται σε charts, παραμένουν άγνωστες σε κάποιο άλλο μέρος. Ίσως δεν είναι η μουσική, ούτε καν μια υποτιθέμενη υπο-κουλτούρα που την  ακολουθεί, αλλά απλά η ίδια η ανθρώπινη φύση με όλες τις παρεκκλίσεις της .

Πάντα ο άνθρωπος κουβαλάει τις πλάνες, τις δεισιδαιμονίες και τις προκαταλήψεις του.  Ίσως η metal να ήταν για πολλούς από μας ένα δεκανίκι για να μπορούμε να αντέξουμε την εφηβική μας πραγματικότητα ή matrix, αναλόγως της σκοπιάς του.  Σίγουρα οι στίχοι πολλών τραγουδιών ήταν για μας μια σανίδα σωτηρίας από την απόρριψη και προκατάληψη του περιβάλλοντος . Μέσα από αυτούς τους στίχους ακούσαμε μια φωνή να μας υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε μόνοι και κάποιος άλλος τα χει ζήσει, όπως εμείς. Ήταν ένα παράθυρο, για έναν διαφορετικό κόσμο, λίγο πιο παραμυθένιο. Οι σκληροί ήχοι δεν ήταν μόνο παυσίπονο, αλλά δίοδος για την συσσωρευμένη οργή μας. Προς δική μας ασφάλεια, αλλά και των γύρω μας. Φυσικά δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες, αλλά σχεδόν όλες έχουν πολλά κοινά.

Μέσα από τα τραγούδια μαθαίναμε πράγματα. Από ιστορία ως και φιλοσοφία, αλλά ακόμα για αποκρυφισμό, αποδαιμονοποιώντας τον παράλληλα. Σιγά σιγά ο κόσμος άρχισε να γίνεται πιο κατανοητός, αλλά και μηχανισμοί που κινούν την πραγματικότητα ή το matrix. Οι μουσικές αναζητήσεις άρχισαν να έχουν πιο βάθος και η μουσική γνώση κύρος. Με λίγα λόγια παλιώσαμε… χμ δεν ήταν ακριβώς έτσι τα πράγματα όμως. Γινόμασταν σιγά σιγά αυτό που μισούσαμε εξ αρχής. «Γενικά, απορρίπτουμε ή υποτιμούμε τα πιστεύω ανθρώπων που δεν ανήκουν στην ομάδα μας, κυρίως όταν οι πεποιθήσεις τους διαφέρουν αισθητά από τις δικές μας.» γράφει πολύ εύστοχα ο Μάνος Δανέζης στο άρθρο του «Προκαταλήψεις που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα» (http://manosdanezis.gr/prokatalipseis/) . Αρχίσαμε να απορρίπτουμε άλλους που δεν είχαν τις δικές μας γνώσεις περί της αγαπημένης μας μουσικής. Ούτε είχαν την ευκαιρία να δουν αρκετά live. Χάσαμε από αυτό που πολεμούσαμε και μάλιστα πανηγυρικά, διαιωνίζοντας παράλληλα το σύστημα (matrix) το οποίο μας πλήγωνε στα εφηβικά μας χρόνια.

Από την άλλη σταματήσαμε πια να αναζητάμε και βολευτήκαμε σε μια γνώση ήδη αποκτημένη και μάλιστα με στόμφο απορρίπτοντας οτιδήποτε καινούργιο. Τις ίδιες τις γνώσεις  μας τις βάλαμε σαν εξεταστέα ύλη για όποιον άγνωστο μας μιλάει για μουσική. Χωρίς καν να υπολογίζουμε ότι οι ίδιες οι γνώσεις μας, είναι απλά προσωπικά μας βιώματα. Αγνοώντας επιδεικτικά τον κάθε συνομιλητή μας για θέματα μουσικής. Πάθαμε ένα πανηγυρικό Σύνδρομο της Στοκχόλμης.

Η γνώση και η μουσική η ίδια είναι σαν το χρήμα, έχουν αξία μόνο αν «γυρίζουν», δηλαδή όταν μοιράζονται δίκαια. Αλλά όποιος το αποκτήσει, με μια ασήμαντη αφορμή, απλά προσπαθεί να τα συσσωρεύσει, μόνο για τον εαυτό του, αγνοώντας όλους όσους δεν είναι στο «δικό του επίπεδο», αλλά και στις προσωπικές προτιμήσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο κύκλος να συρρικνώνεται, να γίνεται πιο σκληρός και στο τέλος να γίνεται μια ομοιόμορφη μάζα, έτσι όπως ορίζεται από τον José Ortega y Gasset στο μνημειώδες του βιβλίο «Η εξέγερση των μαζών». Και για να μιλήσουμε πιο αλληγορικά, το μέταλλο, αντί για σπαθί που σπάει κάθε τοίχο, γίνεται μια βαριά μεταλλική πανοπλία, οποία συρρικνώνεται συνεχώς, κάνοντας τον φορέα της αρχικά δυσκίνητο και κατόπιν απλά να τον πνίγει.

Η rock/metal, αυτό που κατάφερε μέσα από την εμφάνισή της, είναι να γίνει εξωστρεφής και εκφραστική. Να σπάει κανόνες και να ασχοληθεί με τον ίδιο τον άνθρωπο σαν ελεύθερη οντότητα. Να φανερώσει τους φόβους του κάθε δημιουργού, οποίος αντιπροσώπευε ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων, που πρώτοι φορά αποκτούσαν ένα φερέφωνο του δικού τους ψυχισμού. Αλλά η κοινωνική μας διαμόρφωση από την παιδική μας ηλικία, πάντα θα μας ακολουθεί μέχρι να κλείσουμε οριστικά τα μάτια μας. Ένα λιοντάρι, που διώχνεται από μια αγέλη, δεν κάνει αγώνα να καταργήσει τις αγέλες, αλλά προσπαθεί να κάνει μια άλλη. Αυτό είναι και το ένστικτό του. Κατά τον ίδιο τρόπο συμβαίνει και με τον άνθρωπο. Και ελάχιστοι είναι εκείνοι, οποίοι έχουν την δύναμη να αδράξουν την εφηβική αμφισβήτηση και να την μετατρέψουν σε ελευθερία σκέψης.

Άρα το πρόβλημα είναι αυτά που κουβαλάμε από την ψυχική και νοητική μας κούνια, νιώθοντας ασφάλεια σε δεδομένες και γνωστές καταστάσεις, ακόμα και αν μας πληγώνανε συνεχώς. Η rock/metal προσφέρει ευκαιρίες να ξεφεύγεις από τοπικές νοοτροπίες και συμπεριφορές και σίγουρα, πέρα από την ίδια την μουσική δυναμική της, είναι ένας λόγος που την επιλέξαμε να μας συνοδεύει. Σίγουρα δε μπορούμε να απαλλαγούμε από τις πρώιμες κοινωνικές και οικογενειακές επιρροές, αλλά μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την οπτική που μας δίνει αυτή η μουσική για να μην διαιωνίζουμε τις νοοτροπίες που σκλαβώνουν το ίδιο το πνεύμα μας.

Η διατήρηση και διαιώνιση του τοπικού χαρακτήρα, μπορεί να γίνει με τρόπο τέτοιο, ώστε να γνωρίσει κάποιος άλλο μεταλλάς τις τοπικές ιδιαιτερότητες, προς τη δική του διεύρυνση του νου. Η οικογένεια της rock/metal μπορεί να μεγαλώσει και πρέπει. Αλλά μια οικογένεια δεν είναι ένας κλειστός κύκλος ανθρώπων με κάποιο μυστικό κώδικα επικοινωνίας και συμπεριφοράς. Είναι ανοιχτός κύκλος σε σχήμα ανοιχτής αγκαλιάς και με δίκες τις ιδιαιτερότητες και μοναδικότητες. Άρα μια νέα ματιά είναι απλά να διδάξουμε και να μοιραστούμε τις γνώσεις μας. Άλλωστε σχεδόν κάθε πιτσιρικάς ξεκινά το μουσικό του ταξείδι (πάντα με «ει») με τους ίδιους ήχους, με τους οποίους ξεκινήσαμε εμείς.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Blackgaze

 

Οι νότες είναι μόλις 7 (5), αλλά μπορούν να δημιουργήσουν άπειρες μελωδίες.

 

Blackgaze

 

Πως ακούγεται: Σαν Black metal με μεγάλη τεχνική ικανότητα, αλλά όλα τα μέλη της θέλουν να υμνήσουν τον έρωτα μια όμορφη άνοιξη. Ουσιαστικά σαν Black metal συγκρότημα να κάνει διασκευές shoegazing μελωδιών. Σαν τον ίδιο τον σατανά, που κάνει μαθήματα φωνητικής σε εκκλησιαστικό ωδείο.

Γιατί να το ακούσουμε: Γιατί ο συνδυασμός των δύο αυτών ειδών είναι καταπληκτικός και οι μουσικοί του είδους πραγματικοί τεχνίτες. Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό.

Γιατί όχι: για τον ίδιο λόγο, όταν νομίζεις ότι όλα τα λουλούδια μυρίζουν όμορφα. Οι εναλλαγές μέσα σε ένα τραγούδι μπορούν να αποπροσανατολίσουν έναν «αμύητο», αλλά για μουσικόφιλο δεν υπάρχει το «γιατί όχι».

Που; Νορβηγία, Αυστρία και Γαλλία

Πότε; Μέσα της δεκαετίας του ‘00

Ποιοι; Οι Νορβηγοί Ulver και οι Αυστριακοί Summoning θεωρούνται πρωτοπόροι , αλλά ο Γάλλος μουσικός Neige δημιούργησε δύο projects τους Alcest και τους Amesoeurs, έχουν αναγνωριστεί σαν γεννήτορες του είδους. Συγκεκριμένα το EP  των  Alcest's του 2005 «Le Secret» είναι το άλμπουμ σταθμός για το είδος.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Deafheaven oπωσδήποτε, Altar of Plagues, Vaura, Fen, Ghost Bath

Μέρες δόξας:  Ουσιαστικά μετά από τα μέσα της δεκαετίας του ’10 άρχισε να ανθίζει το είδος. Μάλλον το μέλλον θα το δοξάσει.

Κόκκινη κάρτα: ελιτίστικος ήχος δύσκολα μπορεί να αγγίξει απαίδευτα αυτιά. Μπορεί να θεωρηθεί πολύ «γλυκό» για τους φανατικούς της Black metal και πολύ μπρουτάλ για οπαδούς της shoegazing, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.

Με τι μπερδεύεται; Με Black metal, atmospheric black metal και post-metal

Τι λες στον άσχετο; Φαντάσου μια όμορφη ανοιξιάτικη μέρα να βρίσκεσαι έξω στην φύση να ακούς πουλάκια να τραγουδάνε και ξαφνικά να ακούς την κόλαση να ανοίγει πίσω και μέχρι να γυρίσεις βλέπεις μια όμορη νεράιδα να παίζει άρπα μαζί μια ορχήστρα.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Blackened Grindcore

 

Η οργή δεν έχει μέτρο ούτε μονάδα μέτρησης. Όταν μπορείς να μετριάσεις και να μετρήσεις την οργή, τότε παύει να υπάρχει.

Blackened Grindcore

 

 

Πως ακούγεται: σαν Grindcore, αλλά πιο κυριλέ και μουσικοί ξέρουν τι παίζουν και να παίζουν. Βασικά είναι black metal, αλλά με πιο νευρικό ντράμερ.

Γιατί να το ακούσουμε: δεν φτάνει στα όρια του grind, αλλά παραμένει Extreme. Και μέσα από το είδος βγήκαν μπάντες ορόσημα γενικά του ακραίου ήχου.

Γιατί όχι: Πέρα από μερικές μπάντες, που με την πάροδο του χρόνου εξέλιξαν τον ήχο ξεφεύγοντας από το είδος, δεν έχει κάτι να προσφέρει πλέον.

Που; Ευρώπη και ΗΠΑ.

Πότε; Μέσα της δεκαετίας του ‘90.

Ποιοι; Στους πρωτοπόρους του είδους συγκαταλάγονται οι Anaal Nathrakh και οι Rotting Christ, στα πρώτα τους άλμπουμ.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Plague Widow, Absvrdist, Knelt Rote, Kreft, Dephosphorus, Fukpig, Vermin Womb,Rejekts, Vomit Fist, Scream At The Sky.

Μέρες δόξας:  Δεκαετία ’90 και ’00, αλλά πάλι εξαιτίας συγκεκριμένων συγκροτημάτων. Ωστόσο έχουν σταθερό και φανατικό κοινό, το οποίο πολλές φορές δεν ξέρει πως λέγεται αυτό που ακούει.

Κόκκινη κάρτα: Πέρα από έναν μικρό και συγκεκριμένο αριθμό μπαντών δεν έχει προσφέρει κάτι περισσότερο. Αποκλειστικά προσφέρεται το είδος για κάποιους που θέλουν να πουλήσουν μούρη λέγοντας ένα εντυπωσιακό όνομα που λίγοι ξέρουν.

Με τι μπερδεύεται; Με Blackened Hardcore, Neo Crust, Black Metal, Extreme Metal,

Τι λες στον άσχετο; κάτι νευρικοί μουσικοί προσπαθούν να σε τρομάξουν και που ξέρεις, μπορεί και να τα καταφέρουν.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Blackened Crust

 

Ο πρώτος ήχος που βγάζουμε είναι κλάμα και πρώτη απαίτηση εκφράζεται με κραυγή.

Blackened Crust

 

 

Πως ακούγεται: Σαν τον Taz των Looney Tunes που θέλει να παίξει Black Metal, αλλά στην πορεία σκέφτεται και το speed metal. Βασικά σαν speed metal ανακατεμένο με Black Metal και μπόλικες δώσεις hardcore, αλλά με κιθαρίστες που ξέρουν να παίζουν και τον ντράμερ να βγάζει και το μεροκάματο 10 οικοδόμων στο διπλανό του στούντιο γιαπί που χτίζεται. Και με μπόλικες αναρχικές απόψεις.

Γιατί να το ακούσουμε: Δεν έχει ναζί, οι κιθαρίστες ξέρουν να παίζουν και γενικά έχει μια πολύ καλή δυναμικότητα και βγάζει μια καλή τσαντίλα.

Γιατί όχι: όχι άλλο θορυβώδες metal είδος που δύσκολα μπορείς να διαβάσεις το όνομα της μπάντας ακόμα και αν είσαι φαρμακοποιός.

Που; Αγγλία

Πότε; Αρχές της δεκαετίας του ‘90.

Ποιοι; Το Blackened Crust σαν είδος, επινοήθηκε για πρώτη φορά από το συγκρότημα Black Kronstadt.

Ωστόσο ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τους Iskra, για να περιγράψουν το νέο τους στυλ.

Στους πρωτοπόρους ανήκουν και οι Martyrdöd και Ramlord.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Gallhammer,  Young and in the Way, Dishammer, Antimelodix, Wolvhammer.

Μέρες δόξας:  χαχαχαχαχαχαχα

Κόκκινη κάρτα: Αν δεν έχεις να πεις κάτι και δεν θες να συγκριθείς, τότε απλά επινοείς ένα νέο είδος. Και ποτέ δεν κατάλαβα την επιμονή στο lo-fi ήχο.

Με τι μπερδεύεται; Με Atmospheric Black Metal, Speed Metal, Black Metal, Thrash Metal και Crust Punk

Τι λες στον άσχετο; Σκέψου τον Ταζ να τραγουδάει σε μια μπάντα μαζί με την ορχήστρα του διαβόλου.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Black 'n' roll

 

Τα γεγονότα που μένουν στην ιστορία είναι το άθροισμα της βούλησης ενός ατόμου, της χρονικής συγκυρίας  και της ανάγκης για μια συγκεκριμένη δράση. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλά φιλότιμες προσπάθειες. 

Black 'n' roll

 

Πως ακούγεται: Σαν να τρολλάρουν οι Black Metal μπάντες τις hard rock μπάντες της δεκαετίας του ’70. Σαν να σατανιάστηκε ο Jerry Lee Lewis και άρχισε να παίζει Black Metal.

Γιατί να το ακούσουμε: Γιατί έχει πλάκα και πολλές φορές τα ριφφ τους θα ζήλευαν μεγάλα ονόματα του χώρου της hard rock.

Γιατί όχι: έλα ρε παίξε punk και άσε τα μπερδέματα…

Που; Νορβηγία και Η.Π.Α

Πότε; Αρχές του 2000

Ποιοι;Οι  «I» με τον Abbath στα φωνητικά, Khold και οι Kvelertak από Νορβηγία, Midnight και Chapel από Αμερική.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Whiskey Ritual, The Infernal Sea, Carpathian Forest. Αλλά και οι Satyricon, Darkthrone, Nachtmystium, Nidingr, Craft και Sarke έχουν ασχοληθεί με το είδος μεμονωμένα

Μέρες δόξας:  Έχουν το κοινό τους, αλλά μάλλον είναι ανερχόμενο είδος.

Κόκκινη κάρτα: Περισσότεροι έχουν ασχοληθεί με αυτό έτσι για την πλάκα τους, λίγοι το ακολουθούν σταθερά.

Με τι μπερδεύεται; Με folk metal, pagan metal και μεθυσμένους μπλακομεταλλάδες που θέλουν να παίξουν διασκευές του Elvis.

Τι λες στον άσχετο; Το rock’n’roll που παίζουν δαίμονες στην κόλαση. Άσε μας και άκου Madonna.

Jacek Henryk Maniakowski

Comics και metal μουσική

 

Στις τελευταίες δεκαετίες της ιστορίας της, η τέχνης στο σύνολό της,  ανακατεύει συχνά τις διαφορετικές εκφράσεις της μεταξύ τους. Οι λόγοι για αυτό το γεγονός είναι πολλοί, αλλά οι βασικοί είναι απεγκλωβισμός της τέχνης από τα σαλόνια πλουσίων και αυτών που έχουν την εξουσία, η προσβασιμότητα της σε πολλούς και η εξέλιξη της τεχνολογίας μαζί με την μαζική της εκμετάλλευση. Ουσιαστικά, όταν η τέχνη «δραπέτευσε» από τα χρυσοστόλιστα κλουβιά της, βγήκε στον «δρόμο», με επιθυμία για νέες εμπειρίες. Η pop κουλτούρα έγινε απλά η πιο δημοφιλής  έκφραση αυτής της μίξης.

Η metal/rock μουσική, προσπαθώντας να ξεφύγει από την γκρίζα με ροζ αποχρώσεις καθημερινότητα, εξερευνούσε  πολλούς φανταστικούς κόσμους και η συνεύρεση της με την 9^η Τέχνη, ήταν κάτι μάλλον το αναμενόμενο. Η τέχνη των κόμικς αγάπησε αυτήν μουσική, όσο καμιά άλλη. Ωστόσο και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες θέλοντας προφανώς να ενισχύσουν το φανταστικό στοιχείο στην εικόνα τους, έκαναν και δικά τους κόμικς με τα δρώμενα τους.

Ας δούμε ενδεικτικά κάποιες μπάντες, οποίες αποφάσισαν να μοιραστούν τον εαυτό τους με την 9^η Τέχνη:

GWAR

Η αμερικάνικη heavy metal μπάντα, σίγουρα δεν είναι για βραβείο ούτε άλλαξε την μουσική στις τρεισήμισι δεκαετίες της ύπαρξής της, αλλά η σκηνική της εμφάνιση, καθώς και λυρική τους θεματολογία παραπέμπει σε φανταστικούς κόσμους. Φυσικά και δεν πρόκειται να ασχοληθεί κάποιο μεγάλο κινηματογραφικό στούντιο με την ιστορία τους. Αλλά η τέχνη των κόμικς δεν σνομπάρει κανέναν. Αποτέλεσμα αυτής της συνεύρεσης είναι το άλμπουμ, όχι μουσικό, αλλά γραφική νουβέλα με τίτλο : GWAR : ORGASMAGEDDON, η οποία κυκλοφόρησε στις 7 Ιουνίου του 2017.

Η πλοκή του αφηγείται την ιστορία του συγκροτήματος, αλλά και κάποια απομονωμένα λόγια των μελών του συγκροτήματος.

 

IRON MAIDEN

Εν αντιθέσει, το βρετανικό συγκρότημα, όχι μόνο άλλαξε την ιστορία της μουσικές, αλλά έδωσε νέες βάσεις σε αυτήν. Εκμεταλλεύτηκε, πανέξυπνα την σημασία της εικόνας δημιουργώντας τον, αρχετυπικό πια, χαρακτήρα του Eddie, ο οποίος και στόλισε όλα τα άλμπουμ τους. Η παρουσία του σε κάθε ζωντανή εμφάνιση και περιοδεία, έγινε απαραίτητη  και όχι άδικα. Η φυσιολογική του πορεία ήταν να μπει σε σελίδες κόμικς. Αυτό έγινε με την σειρά το  Legacy Of The Beast.

Η δράση του λαμβάνει χώρα στο Λονδίνο, όπου παρακολουθούμε τον Eddie μαζί με έναν μυστηριώδη αλχημιστή να ταξιδεύει στο East End αναζητώντας έναν δολοφόνο.

 

Stone Sour

Η δημιουργική δεινότητα του Corey Taylor δε μπορούσε να σταματήσει σε δύο πολύ πετυχημένα συγκροτήματα ούτε καν σε βιβλία και σενάριο ταινίας τρόμου. Έτσι ένα κόμικς για το συγκρότημα των Stone Sour, δεν αποτελεί μάλλον έκπληξη, αν λάβουμε υπόψη τον αστείρευτο οίστρο του τραγουδιστή. Το αριστούργημα τους House Of Gold & Bones (Ι,ΙΙ) αποτελεί και την έμπνευση για το ομώνυμο κόμικς.

Το περιορισμένης έκδοσης κόμικς είναι μια μίνι σειρά αποτελούμενη από 4 τεύχη. Οι χαρακτήρες του είναι πραγματικοί και ουσιαστικά εμβαθύνει πιο πολύ στο λυρικό μέρος του μουσικού τους άλμπουμ.

 

Slayer

Οι θεοί του Thrash metal, στην δύση της μουσικής τους πορείας, έχουν εκμεταλλευτεί εμπορικά σχεδόν τα πάντα που σχετίζονται με την μουσική τους. Έτσι, ένα κόμικς θα ήταν κάτι το αναμενόμενο να συμπληρώσει την τεράστια γκάμα προϊόντων, τα οποία και αναφέρονται  στην μπάντα. Η τελευταία τους ολοκληρωμένη δουλειά ήταν το  Repentless του 2015 και αυτόν τίτλο έχει και το κόμικς, που κυκλοφόρησε δύο χρόνια αργότερα. Ουσιαστικά αφηγείται την ιστορία η οποία εκτυλίσσεται στο βιντεοκλίπ του ομώνυμο του άλμπουμ τραγουδιού. Η θεματολογία του δεν είναι άλλη από αυτήν των περισσότερων τραγουδιών τους: η σκοτεινή πλευρά του ανθρώπινου ψυχισμού και πως χειρίζεται τον συνάνθρωπο του.

 

Butcher Babies

Οι Καλιφορνέζοι Butcher Babies, μπορεί να μην έχουν καμιά τεράστια δισκογραφία, αλλά το συγκρότημα των δυο frontwomen, έχει αρκετό μέλλον. Και το πολύπλευρο ταλέντο των δυο τραγουδιστριών έβαλαν μπροστά για την προώθηση της καριέρας τους, όταν ξεκινούσαν. Οι Carla Harvey και η Heidi Shepherd, λοιπόν μαζί με τον visual artist Anthony Winn, έφτιαξαν ένα κόμικς, το οποίο συνόδευε και το ντεμπούτο τους ΕΡ, ομώνυμο της μπάντας. Το εικονογραφημένο άλμπουμ αυτό έγινε εμβληματικό για τους οπαδούς του συγκροτήματος, σε βαθμό που πολλοί έχουν στολίσει το σώμα τους με εικόνες από αυτό με την μορφή τατουάζ. Φυσικά οι δύο τραγουδίστριες πρωταγωνιστούν σε αυτό.

 

Coheed And Cambria

Οι Νεοϋορκέζοι Coheed And Cambria στα 25 χρόνια τους σαν μπάντα, έχουν αποκτήσει αρκετούς φανατικούς οπαδούς, αλλά και οπαδού της επιστημονικής φαντασίας (sci-fi). Ο λόγος δεν είναι καθόλου τυχαίος και για τα δύο. Κάθε τους άλμπουμ είναι concept με sci-fi θεματολογία. Αλλά αυτό που διηγείται η κάθε μουσική τους δουλειά, δεν είναι παρά ένα κεφάλαιο από το κόμικς του frontman τους Claudio Sanchez. Κάθε άλμπουμ είναι ένα κεφάλαιο από το κόμικς The Amory Wars. Ουσιαστικά εξιστορεί τις περιπέτειες δύο κεντρικών ηρώων και τον αγώνα τους για τον τίτλο του Supreme Tri-Mage.

 

Alice Cooper

Για τον Alice Cooper τα λόγια περισσεύουν. Η καλλιτεχνική του προσωπικότητα ταιριάζει περισσότερο σε έναν φανταστικό κόσμο βγαλμένο από κάποιο βιβλίο κόμικς, παρά στην πεζή πραγματικότητα στην οποία ζούμε όλοι οι υπόλοιποι θνητοί. Και φυσικά είναι ο μοναδικός (μαζί με KISS) hard rocker, οποίος φιγουράρει στο εξώφυλλο ενός τεύχους  της Marvel. Συγκεκριμένα σε μια ειδική έκδοση του 1979 βρίσκεται κατά φάτσα και κατά όνομα. Το τεύχος αυτό ήταν απλά μια αρχή για την κατόπιν συνεργασία του τραγουδιστή με την γνωστή εκδοτική. Η μουσική του περσόνα βρίσκεται και σε μια ειδική έκδοση σε κόμικς περιπετειών της οικογένειας Simpsons.

 

Rob Zombie

Άλλη μια post-apokalyptic φιγούρα, είναι αυτή του Rob Zombie, οποίος κατάφερε μεταξύ των άλλων να μπερδέψει και τους σεκιουριτάδες εκδήλωσης μουσικών βραβείων, οι οποίοι τον πέρασαν για… άστεγο. Το πολύπλευρο ταλέντο του, όμως βρήκε στέγη ακόμα και στον κινηματογράφο, σε ρόλο σκηνοθέτη ταινιών τρόμου. Και φυσικά έχει δημιουργήσει πολυάριθμα βιβλία κόμικς, στα οποία πρωταγωνιστές είναι μερικοί από τους παράξενους χαρακτήρες του εμβληματικού του σκηνοθετικού ντεμπούτου House Of 1000 Corpses.

 

BABYMETAL

Εκτός από το γεγονός ότι μας έμαθαν τον όρο kawaii-metal, έναν συνδυασμό heavy metal και J-pop, σφύζουν από χαριτωμενιά, καλά αμειβόμενη από τις δισκογραφικές εταιρίες. Ορισμός ενός προϊόντος της pop κουλτούρας, συνδυάζει εικόνα με ήχο. Και ένα καλοφτιαγμένο κόμικς είναι ότι πρέπει για να τονώσει ακόμα περισσότερο την εικόνα τους, αλλά και ένα ζεστό προϊόν να τονώσει και το πορτοφόλι τους. Apocrypha: The legend of Babymetal λέγεται η γραφική αυτή νουβέλα. Η πλοκή της είναι γύρω από τις τρεις έφηβες σταρ και τον μύθο της δημιουργίας… της μπάντας τους.

 

Cannibal Corpse

Αν θέλεις να φρικάρεις κάποιον αδαή στον κόσμο της metal, η αναφορά και μόνο στους Αμερικανούς Cannibal Corpse είναι αρκετή. Το  death metal συγκρότημα από  Buffalo της Νέας Υόρκης, μόνο με τα εξώφυλλα των 14 τους άλμπουμ μέσα από τις τρεις δεκαετίες της δισκογραφίας τους, μπορεί να φτιάξει ένα φρικιαστικό εικονογραφημένο άλμπουμ. Η συνεργασία τους με τον καλλιτέχνη Vince Locke, έχει περάσει στον κόσμο του μύθου, αφού έχει απαγορευτεί σε πολλές χώρες. Σαν συνέπεια και συνέχεια αυτής της συνεργασίας ένα κόμικς θα ήταν ότι πρέπει. Όπως και έγινε με το 11^ο άλμπουμ τους, το Evisceration Plague. Ο ίδιος ο Locke έχει κάνει και μια σειρά από κόμικς για αιμοβόρα ζόμπι με τίτλο Deadworld, κατάλληλο για τους οπαδούς της μπάντας, εάν το η γραφική νουβέλα ομώνυμη του 11^ου άλμπουμ δεν είναι αρκετή.

Φυσικά δεν μπορούμε και να αγνοήσουμε τους  Kiss, οι οποίοι από το 1977 ξεκίνησαν τον χορό συνεργασίας της μουσικής με την 9^η τέχνη, μέσα από το τεύχος 12 του Howard The Duck της Marvel. Αυτό ήταν μια απαρχή της μακροχρόνιας σειράς με τους ίδιους να είναι οι σουπερ-ήρωες  στο A Marvel Comics Super Special!: Kiss. Αλλά η συνεργασία του συνεχίστηκε και με άλλες εκδοτικές. Ούτως ή άλλως από μόνοι τους χρήζουν ένα άρθρο, αλλά έχουν γραφτεί ήδη πολλά γι αυτούς.

Επίσης ο Glenn Danzig, φανατικός συλλέκτης των κόμικς, δημιούργησε  την εκδοτική εταιρία Verotik comics (από το violence και το erotic). Πάντα η μεγάλη και μάλλον κρυφή φιλοδοξία του ήταν να γίνει ο ίδιος δημιουργός κόμικς. Προς το παρόν υπογράφει το σε σενάριο σε τουλάχιστον 20 τίτλους.

Επίσης και ο τραγουδιστής των My Chemical Romance, ο Gerard Way δημιούργησε τους ήρωες Killjoys  και με συνεργάτες τους Shaun Simon και Becky Cloonan, έφτιαξε μια σειρά από τις περιπέτειες τους σε ένα δυστοπικό μέλλον.

Η Rock ‘n’ Roll σειρά κόμικς , η εκδόθηκε από την Revolutionary comics, ξεκίνησε το 1989 και φιλοξένησε ανεπίσημα μεγάλα ονόματα της μουσικής rock/metal. Μεταξύ αυτών ήταν οι: Guns ‘n’ Roses, Motley Crue, KISS, Frank Zappa και Metallica. Οι περισσότερες μπάντες το αποδέχτηκαν με χαρά και μάλλον αρκετή αίσθηση του χιούμορ, άλλες πάλι όχι. Και όταν μιλάμε για άλλες μπάντες, εννοούμε τους πιο γκρινιάρηδες της rock’n’roll: Guns ‘n’ Roses! Έστειλαν επιστολή η οποία απαγόρευσε να ασχοληθούν ξανά μαζί τους οι δημιουργοί της σειράς αυτής, οδηγώντας στην εξάντληση της σειράς, σαν να ήταν ζεστά ψωμάκια.

Ο πιο χαρακτηριστικός συνδυασμός κόμικς και metal μουσικής είναι αυτός στο Eternal Descent, το οποίο είναι και πραγματικό συγκρότημα. Οκ, όχι και τόσο πραγματικό. Είναι μια virtual metal band, πνευματικό παιδί του Llexi Leon και τον συνεργατών του. Την έκδοση του κόμικς αυτού ανέλαβε η IDW και από τις σελίδες του κάνουν cameo μεγάλοι θρύλοι της metal, όπως οι Gus G και ο αποβιώσας Wayne Static με δικές τους κιθάρες. Η εικονική μπάντα αυτή έχει και δύο άλμπουμ: Losing Faith (CD) (2007) και The Phantom of the Opera (EP) (2008). Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι Gorillaz, οι οποίοι συνεχίζουν να γνωρίζουν επιτυχία.

Άξιο αναφοράς  είναι επίσης η δημιουργία του Ian Scott των Anthrax, οποίος είναι γνωστός fan των κόμικς, στην ανα-δημιουργία του αντιήρωα της DC comics Lobo, με την δική του πένα και σενάριο.  Επίσης οι στίχοι του Dave Mustaine των Megadeth και συνεργασία με την Chaos! Comics, ζωντανεύουν σε μια μίνι σειρά τεσσάρων τευχών,  την Cryptic Writings, όπως λέγεται και το άλμπουμ της μπάντας του 1997. Φυσικά η παρουσία του Vic Rattlehead, μασκότ της μπάντας ήταν απαραίτητη.

Το κόμικς με τίτλο Pink Floyd, μάλλον δεν έχει σχέση με το συγκρότημα, εκτός αν το όνομά τους προέρχεται από αυτό. Ακόμα και μουσικοί του βεληνεκούς των David Bowie καιvArthur Brown έχουν γίνει ήρωες μια γραφικής νουβέλας. Γενικά υπάρχουν ακόμα πολλά να γραφτούν για την σχέση μουσικής rock/metal με την ένατη τέχνη και ίσως μερικά από αυτά δεν έχουν καν δημιουργηθεί. Όσο για την Ελλάδα, υπάρχει και δω ένα κεφάλαιο, που χρήζει ενός ξεχωριστού άρθρου, όπως και για κόμικς σχετικά με μουσική, χωρίς την παρουσία γνωστών ονομάτων της.

Jacek Henryk Maniakowski

Anvil - Thumb Hang

 

Ο κύκλος της μέρας και της νύχτας, κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά έχει μια κάποια σκοπιμότητα, να αναδείξει τις δύο αυτές τις καταστάσεις. Σε ένα πιο διευρυμένο πεδίο αυτό θα μπορούσε να παρομοιαστεί σε με μεσαίωνες και τους χρυσούς αιώνες του γνωστού, αλλά και άγνωστου ανθρώπινου πολιτισμού. Η νύχτα κρύβει κάποια πράγματα και η μέρα φανερώνει, μιλώντας πάντα αλληγορικά. Αλλά το κάθε ηλιοβασίλεμα και κάθε ανατολή είναι το ίδιο όμορφα, όπως η γέννηση σε όλες τις εκφράσεις της. Για μια  rock’n’roll μπάντα αυτή η ανατολή συνήθως είναι κάποιο τραγούδι ή και ολόκληρο το άλμπουμ. Με την διαφορά ότι δεν είναι απαραίτητα κάτι όμορφο, αλλά σίγουρα είναι αγνό.

Οι Anvil είναι ορισμός της καθαρής και αγνής έκφρασης, χωρίς εμπορικές σκοπιμότητες με μόνο οδηγό την πίστη τους στο Heavy Metal. Και μπορεί η μουσική αυτή να ασχολείται με σκοτεινά θέματα, αλλά πάντα η θεματολογία της περισσότερο φανερώνει, παρά κρύβει. Και η ιερά εξέταση και ο σκοτεινός μεσαίωνας είναι από τα πιο δημοφιλή θέματα στην πιο κλασική του έκφραση. 

Οι Καναδοί δεν ξέφυγαν από αυτόν τον κανόνα και η μουσική τους δημιουργία ξεκίνησε με το Thumb Hang, κάπου στην δεκαετία του ’70, μαθητές ακόμα. Όπως αναφέρει ο Steve "Lips" Kudlow στο rockumentary Anvil! The Story of Anvil, έκαναν μάθημα ιστορίας στο σχολείο για την ιερά εξέταση και τις μεθόδους της για προσηλυτισμό. Η μία από αυτές τις πιο μακάβριες ήταν το κρέμασμα από τους αντίχειρες, μέχρι το θύμα να ομολογήσει  την πίστη του στον Χριστιανισμό. Ακούγοντας το μάθημα ο κιθαρίστας απλά σκέφτηκε ότι είναι «γαμάτο θέμα» και έτσι γεννήθηκε το πρώτο το τραγούδι του συγκροτήματος που έμελλε να γίνει η επιτομή της ψυχής του, αν όχι η ίδια η ψυχή, του Heavy Metal.

Όμως το τραγούδι ποτέ δεν κυκλοφόρησε ως την στιγμή που γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ για αυτούς από το Sacha Gervasi. Κατά την διάρκεια των γυρισμάτων τέθηκε το θέμα να ξαναηχογραφηθεί το τραγούδι για το επικείμενο άλμπουμ τους  This Is Thirteen. Όμως  το τραγούδι μπήκε στην έξτρα έκδοση του 13^ου τους δίσκου, μιας που δεν χώρεσε στα 13 τραγούδια του, τα οποία είχαν προγραμματιστεί να μπουν σε αυτό. 

Ο συγκεκριμένος δίσκος κυκλοφόρησε σχεδόν μαζί με το ντοκιμαντέρ, το οποίο διαπραγματεύεται και την ηχογράφησή του. Ουσιαστικά ήταν η νέα «ανατολή» της μπάντας μετά από μια τραγική περιοδεία και καμιά 20-ετία λήθης και απαξίωσης της μπάντας κυρίως από τις δισκογραφικές εταιρίες. Παρ’ όλα αυτά η επιστροφή του  Chris Tsangarides στην παραγωγή μετά από τα πρώτα και κλασικά τους άλμπουμ, τους ξεκρέμεσε από το Thumb Hang στο οποίο βρισκόταν χρόνια. Οι ίδιοι παρέμειναν πιστοί στον ήχο τους αγνοώντας την ιερά εξέταση των δισκογραφικών εταιριών.

Jacek Henryk Maniakowski