Μεταλλάδες της δεκαετίας του ’80: Πιο ευτυχισμένοι απ’ όσο φαντάζεσαι

  

Ένας σπόρος έχει σκληρό περίβλημα και σχεδόν πάντα έχει ταπεινή όψη. Ίσως γιατί λειτουργεί σαν σύμβολο και μόνο ένας γνώστης μπορεί να δει το μέλλον του και πως μπορεί να γίνει ένα εντυπωσιακό δέντρο. Αυτό βρίσκει ωραία παρομοίωση στους φίλους της metal μουσικής, πριν το είδος να έχει τακτική παρουσία στα charts και να ακούγεται ακόμα και σε διαφημίσεις. Οι οπαδοί της ήταν δακτυλοδεικτούμενοι και δεν έδειχναν από τον μέσο πολίτη «δυτικών» χωρών, αλλά κάποιοι λίγοι μπορούσαν να κατανοήσουν πως το μεγαλείο του σκληρού ήχου, είχε και άλλα προτερήματα. Αυτά ακόμα και σήμερα δύσκολα μπορούν να παρατηρηθούν από αδαή και προκατειλημμένο, δηλ. τη μερίδα του πληθυσμού που εκλέγει κυβερνήσεις.

 

Η δεκαετία του ’80 έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως «η δεκαετία του τίποτα». Για τους οπαδούς της σκληρής μουσικής, όμως, ήταν μια εποχή αναμονής, αντίστασης και τελικά δικαίωσης. Στα σχολεία, οι μεταλλάδες ήταν συχνά κλειστές παρέες, δακτυλοδεικτούμενοι και στόχοι προκατάληψης. Η μουσική τους δεχόταν επιθέσεις από πουριτανικές ομάδες, ενώ δεν έλειψαν και οι δικαστικές διώξεις. Ακόμα και σήμερα, κάποιοι συνεχίζουν να κατηγορούν τη metal ότι προτρέπει σε ναρκωτικά ή «σκοτεινές λατρείες». Όμως εμείς, οι οπαδοί της, γνωρίζουμε καλά πως όλα αυτά είναι μύθοι και φαντασιώσεις.

Και πλέον, η ίδια η επιστήμη έρχεται να το επιβεβαιώσει. Η σειρά MythBusters του Discovery Channel είχε δείξει ότι η metal μουσική κάνει… τα μπιζέλια πιο παραγωγικά σε σχέση με άλλα είδη. Αλλά τι γίνεται με εμάς που τη ζήσαμε στα ’80s και συνεχίζουμε να την αγαπάμε;

 

Το ιστορικό πλαίσιο της δαιμονοποίησης

Τότε, η pop κουλτούρα και πολιτικοί κύκλοι είχαν ξεκινήσει μια εκστρατεία δαιμονοποίησης της σκληρής μουσικής. Οι ακροάσεις στο Κογκρέσο και οι δίκες — όπως εκείνη των Judas Priest μετά την αυτοκτονία δύο εφήβων — ενίσχυαν τον φόβο. Το συγκρότημα αθωώθηκε, αλλά το «κυνήγι μαγισσών» είχε ήδη αφήσει το στίγμα του.

Η δεκαετία του ’80 σημαδεύτηκε από μια πολιτισμική υστερία γύρω από τον Σατανισμό, γνωστή ως Satanic Panic. Οργανώσεις όπως το Parents Music Resource Center (PMRC), με επικεφαλής την Tipper Gore, στοχοποίησαν τη metal μουσική ως επικίνδυνη για τη νεολαία. Η περίφημη λίστα “Filthy Fifteen” περιλάμβανε τραγούδια των Judas Priest, Mötley Crüe και Twisted Sister, κατηγορώντας τα για βία, σεξουαλικότητα και σατανισμό.

 

Η δίκη των Judas Priest το 1990, μετά την αυτοκτονία δύο εφήβων, ήταν αποκορύφωμα αυτής της δαιμονοποίησης. Οι κατηγορίες περί “κρυφών μηνυμάτων” στο άλμπουμ Stained Class απορρίφθηκαν, αλλά η ζημιά στην εικόνα της metal είχε ήδη γίνει. Οι ακροάσεις στο Κογκρέσο και οι δραματικές μαρτυρίες γονέων ενίσχυαν τον φόβο, δημιουργώντας ένα κλίμα ηθικού πανικού.

 

 

Έτος	Γεγονός
1985	Ίδρυση του PMRC από την Tipper Gore – δημιουργία της λίστας “Filthy Fifteen”
1985	Ακροάσεις στο Κογκρέσο για τους στίχους της metal και rock μουσικής
1986	Καμπάνιες ενάντια στους Iron Maiden και Metallica για “σατανιστική επιρροή”
1990	Δίκη των Judas Priest για υποτιθέμενα κρυφά μηνύματα στο άλμπουμ Stained Class
1991	Αθώωση των Judas Priest – αποτυχία της θεωρίας περί “subliminal messages”
2015	Δημοσίευση της έρευνας Howe – επιστημονική αποκατάσταση των metal fans των ’80s

 

 

Η ψυχολογική ταυτότητα του μεταλλά

 

Η εφηβεία είναι περίοδος διαμόρφωσης ταυτότητας, όπως περιγράφει ο Erik Erikson. Η συμμετοχή σε μουσικές υποκουλτούρες, όπως η metal, προσφέρει αίσθηση του “ανήκειν”, ενισχύει την αυτονομία και λειτουργεί ως ψυχικό καταφύγιο για ανήσυχους νέους. Οι fans δεν είναι απλώς ακροατές — είναι μέλη μιας “tribe” με κοινές αξίες, σύμβολα και εμπειρίες.

 

Η metal κοινότητα χαρακτηρίζεται από συνοχή, αυθεντικότητα και συναισθηματική ένταση. Αυτή η ταυτότητα λειτουργεί ως προστατευτικός μηχανισμός απέναντι σε κοινωνικές πιέσεις και ψυχολογικές δυσκολίες. Όπως δείχνει η έρευνα της Tasha Howe, η αίσθηση κοινότητας και η συναισθηματική σύνδεση με τη μουσική ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα.

 

Σύγκριση με άλλες μουσικές κοινότητες

Έρευνες δείχνουν ότι οι οπαδοί της pop ή της mainstream μουσικής συχνά αναζητούν εξωτερική επιβεβαίωση και παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα κοινωνικού άγχους. Αντίθετα, οι metal fans έχουν χαμηλότερη ανάγκη για κοινωνική αποδοχή και υψηλότερη συναισθηματική ανθεκτικότητα. Η metal δεν είναι απλώς “σκληρός ήχος” — είναι ψυχολογική δομή.

Η σύγκριση με άλλες μουσικές κοινότητες αναδεικνύει ότι οι μεταλλάδες αντιμετωπίζουν το σκοτάδι κατάματα και το μετατρέπουν σε δύναμη. Η μουσική τους δεν είναι διαφυγή — είναι επεξεργασία.

Δείκτης / Ομάδα	Metal Fans	Pop Fans	EDM Fans	Hip-Hop Fans
Νεανική ευτυχία	Υψηλή	Μέτρια	Υψηλή (ευφορική)	Μέτρια
Συναισθηματική ανθεκτικότητα	Πολύ υψηλή	Χαμηλή	Μέτρια	Υψηλή
Ανάγκη για κοινωνική αποδοχή	Χαμηλή	Υψηλή	Μέτρια	Μέτρια
Ενοχές για το παρελθόν	Χαμηλές	Υψηλές	Μέτριες	Μέτριες
Ψυχολογική στήριξη από κοινότητα	Ισχυρή	Αδύναμη	Εποχιακή	Ισχυρή
Τάση για εξαρτήσεις	Ίδιες πιθανότητες με άλλες ομάδες	Ελαφρώς αυξημένη	Αυξημένη	Εξαρτάται από το περιβάλλον

Σημείωση: Τα δεδομένα βασίζονται σε συγκριτικές μελέτες και αναλύσεις από Psychology Today, The Conversation και την έρευνα Howe.

 

Πολιτισμική επιρροή και παγκόσμια κοινότητα

Η metal δεν είναι μόνο μουσική — είναι πολιτισμικό φαινόμενο. Από τη μόδα (δερμάτινα, καρφιά, μαύρα μπλουζάκια) μέχρι την εικονογραφία (νεκροκεφαλές, δράκοι, φλόγες), η αισθητική της metal επηρέασε τον κινηματογράφο, τα video games και την τέχνη. Φεστιβάλ όπως το Wacken Open Air ή το Hellfest συγκεντρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο, δημιουργώντας διεθνείς κοινότητες με κοινή γλώσσα: τον ήχο.

 

Σύγχρονη επιστημονική στήριξη

Η απάντηση έρχεται από την έρευνα Self and Identity και το κεφάλαιο “Three Decades Later: The Life Experiences and Mid-Life Functioning of 1980s Heavy Metal Groupies, Musicians, and Fans”, με επικεφαλής την ψυχολόγο Tasha R. Howe του Humboldt State University. Δημοσιευμένη το 2015, η μελέτη αναιρεί τις προκαταλήψεις της δεκαετίας του ’80, που παρουσίαζαν τη metal ως επικίνδυνη για την ψυχική ανάπτυξη των νέων.

Νευροεπιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η ακρόαση metal ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με συναισθηματική εκτόνωση, αυτορρύθμιση και αίσθημα ελέγχου. Παρά την ένταση, η δομή της μουσικής προσφέρει προβλεψιμότητα και ασφάλεια. Η metal μπορεί να μειώσει το άγχος, να ενισχύσει τη συγκέντρωση και να βοηθήσει στην επεξεργασία αρνητικών συναισθημάτων.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το τρίπτυχο sex, drugs, and rock-and-roll μπορεί να οδηγήσει τους metal οπαδούς σε επικίνδυνες καταστάσεις, αλλά η ταυτότητα του μεταλλά δρα ως προστατευτικός μηχανισμός απέναντι στις αρνητικές συνέπειες αυτού του τρόπου ζωής. Η συμμετοχή σε «παραδοσιακά περιθωριακές κουλτούρες» ενισχύει την ανάπτυξη της ταυτότητας σε ανήσυχους νέους.

Η έρευνα της Howe, με 377 συμμετέχοντες, δείχνει ότι οι μεταλλάδες της δεκαετίας του ’80 ήταν πιο ευτυχισμένοι στα νιάτα τους, με λιγότερες ενοχές για το παρελθόν και μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα στη ζωή. Η μουσική τους δεν τους κατέστρεψε — τους ενδυνάμωσε. Η metal δεν ορίζει την πορεία της ζωής του καθενός, αλλά μπορεί να λειτουργήσει ως υγιές μουσικό καταφύγιο, ενισχύοντας την ψυχική ανθεκτικότητα και βοηθώντας στη λήψη σωστών αποφάσεων.

 

Εύρημα	Περιγραφή
Υψηλότερη νεανική ευτυχία	Οι metal fans των ’80s ανέφεραν μεγαλύτερη ευτυχία στην εφηβεία σε σχέση με άλλες ομάδες
Μειωμένες ενοχές για το παρελθόν	Μετανιώνουν λιγότερο για πράξεις της νιότης τους
Καλύτερη προσαρμοστικότητα	Αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες της ενήλικης ζωής
Ισχυρή κοινωνική στήριξη	Η metal κοινότητα λειτουργεί σαν οικογένεια, ενισχύοντας την ψυχική ανθεκτικότητα
Ίδιες πιθανότητες για εξαρτήσεις	Δεν παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για ναρκωτικά ή αυτοκτονικές τάσεις σε σχέση με άλλες ομάδες
Προέλευση από προβληματικές οικογένειες	Δεν παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για ναρκωτικά ή αυτοκτονικές τάσεις σε σχέση με άλλες ομάδες

 

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: οι μεταλλάδες ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα νεανικής ευτυχίας, λιγότερες ενοχές για το παρελθόν και μεγαλύτερη συναισθηματική ανθεκτικότητα. Ήταν πιο ευτυχισμένοι όχι μόνο από συνομήλικους άλλων μουσικών ειδών, αλλά και από τους σημερινούς φοιτητές. Ίσως το πιο ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι μετανιώνουν λιγότερο για πράγματα που έκαναν στα νιάτα τους — και αυτή η έλλειψη ενοχών φαίνεται να συμβάλλει στην ευτυχία τους.

Αντίθετα, όσοι δεν είχαν σχέση με τη metal μουσική ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα ευτυχίας στην εφηβεία, μεγαλύτερη ανάγκη για ψυχολογική στήριξη και αίσθημα ανεκπλήρωτων προσδοκιών. Το βασικό συμπέρασμα; Η Mary Elizabeth "Tipper" Gore και το PMRC, που πρωτοστάτησαν στις διώξεις της metal, έκαναν λάθος στόχευση.

Η έρευνα αναγνωρίζει ότι η συμμετοχή ήταν εθελοντική και έγινε μέσω Facebook (μέθοδος snowball sampling), κάτι που σημαίνει ότι άτομα με σοβαρές εξαρτήσεις ή αυτοκτονικές τάσεις ίσως δεν συμπεριλήφθηκαν. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεταλλάδες είχαν ίδιες πιθανότητες με άλλες ομάδες να αντιμετωπίσουν τέτοιες δυσκολίες — όχι περισσότερες.

Επιπλέον, παλιότερες έρευνες των δεκαετιών ’80 και ’90 έδειχναν ότι πολλοί metal fans και groupies προέρχονταν από προβληματικές οικογένειες. Παρ’ όλα αυτά, η νέα μελέτη καταλήγει ότι δεν υπήρχε αυξημένος κίνδυνος για τάσεις αυτοκτονίας ή εξαρτήσεις σε σχέση με άλλες ομάδες.

Ως γενικό συμπέρασμα, η metal δεν είναι απειλή. Είναι καταφύγιο. Και για πολλούς από εμάς, ήταν και παραμένει πηγή ευτυχίας, ταυτότητας και δύναμης. Προφανώς η κάθε δαιμονοποίηση έχει σαν αιτία τον φόβο, το φόβο προς κάτι μη αναγνωρίσιμο, καινούργιο ή ακόμα και ακατανόητο. Η ανθρώπινη ευφυΐα προστάζει την μελέτη και έρευνα και καταλήγει στην αναγνώριση, η άγνοια ως και ηλιθιότητα πολεμάει και θέλει να εξαφανίσει κάθε ίχνος του νέου, μην αναγνωρίσιμου και ορίζοντας ως σατανικό και δαιμονικό. Και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ρητορική για να καταλάβει κάποιος σε ποιους απευθύνεται ένας φιλόδοξο και αλαζόνας πολιτικός.

 

 

 

Πηγές

 

1. Far Out Magazine – Scientific study finds that 1980s metalheads thrive and “develop healthy adult lives” 

https://faroutmagazine.co.uk/scientific-study-finds-that-1980s-metalheads-become-happy-adults/

2. Academia.edu – Three Decades Later: The Life Experiences and Mid-Life Functioning of 1980s Heavy Metal Groupies, Musicians, and Fans 

https://www.academia.edu/33957791/Three_Decades_Later_The_Life_Experiences_and_Mid_Life_Functioning_of_1980s_Heavy_Metal_Groupies_Musicians_and_Fans

3. Psychology Today – Why Metalheads Are Happier Than You Think 

https://www.psychologytoday.com/us/blog/brainstorm/201506/why-metalheads-are-happier-you-think

4. The Conversation – Heavy Metal Music and Mental Health 

https://theconversation.com/heavy-metal-music-and-mental-health-122785

5. BBC – The misunderstood power of heavy metal 

https://www.bbc.com/culture/article/20200617-the-misunderstood-power-of-heavy-metal

6. NeuroLaunch – Why Does Heavy Metal Calm Me Down? 

https://neurolaunch.com/why-does-heavy-metal-calm-me-down/

7. Loudwire – 12 Things Science Has Learned About Metalheads 

https://loudwire.com/heavy-metal-music-studies/

 

 Jacek Henryk Maniakowski

 

Rock - e - pedia: Death metal

 

Όσο και να αναζητά τον παράδεισο ο άνθρωπος, πάντα η κόλαση τον γοητεύει

Death metal

 

 

Πως ακούγεται: σαν την κόλαση την ίδια, βασικά σαν Death metal, ούτως ή άλλως είναι σημείο αναφοράς για άλλα είδη. Είναι βάση του ακραίου ήχου.

Γιατί να το ακούσουμε: γιατί συνεχίζει να εξελίσσεται μετά από πάνω από τρεις δεκαετίες και είναι αυτό που έθεσε βάσεις για άπειρα άλλα είδη της metal.

Γιατί όχι: γιατί είσαι λάτρης του κλασικού rock ή metal ήχου και δεν θες να ταλαιπωρείς να αυτιά σου με growl φωνητικά… αλλά γιατί σε τρομάζει ο θάνατος

Που; ΗΠΑ

Πότε; Μέσα της δεκαετίας του ‘80.

Ποιοι; Μια πρώτη «επίσημη» χρήση του όρου τη συναντάμε στο άλμπουμ "Seven Churches"των Possessed το 1985 και το τραγούδι "Death Metal". Μια ακόμα αναφορά στον όρο έχουμε από το περιοδικό "Death Metal" των Thomas Fischer και Martin Ain των Hellhammer  και Celtic Frost. Το όνομα δόθηκε αργότερα στη συλλογή “Death Metal” του 1984 που κυκλοφόρησε από τη Noise Records. Ακόμα μια εκδοχή είναι πως ο όρος προέρχεται από το demo των Death του 1984, που ονομάζεται “Death by Metal”.

Ο Eduardo Rivadavia της Allmusic, πιστώνει στον Schuldiner ότι είναι ο «Πατέρας του Death Metal». Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως το άλμπουμ των Slayer "Reign in Blood" (1986) ενέπνευσε όλη την Death Metal σκηνή.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Macabre, Master, Massacre, Immolation, Cannibal Corpse, Obituary, Post Mortem, Greenwitch, Godless, Altered Dead, Hand Of Kalliach, Hath, World Eaters, Barús, Theocodontion, Dead Conception, Disasterbation, All Consumed, Full Decay, Desolate Shrine, Dark Redeemer, Aten (Albania), Paranoid Fantasy (Algeria), Última Ceia (Angola), Hematuria (Argentina), Corpus Calvary (Colombia), The Skeletal, Sacrofuck (Poland), Truncate (Brazil), Mortal Void (Greece), και πολλές ακόμα.

Μέρες δόξας:  Η δημοτικότητα του Death metal κορυφώθηκε το 1992-1993, με συγκροτήματα όπως οι Morbid Angel και οι Cannibal Corpse να απολαμβάνουν την εμπορική επιτυχία. Ωστόσο, το είδος στο σύνολό του δεν μπήκε ποτέ στο mainstream. Αλλά, εξαιτίας της συνεχούς εξέλιξης του είδους και ανάμειξης με άλλα, φαινομενικά αντίθετα είδη, έχει κοινό που μπορεί να μην σχετίζεται γενικά με την metal. Συνεχίζει να έχει πάντα έναν σταθερό πυρήνα ακροατών.

Κόκκινη κάρτα: Η αυξανόμενη δημοτικότητα του είδους ευθύνεται, εν μέρει, στον ισχυρό ανταγωνισμό μεταξύ νορβηγικών black metal και σουηδικών death metal σκηνών. Ο Fenriz of Darkthrone σημειώνει χαρακτηριστικά πως οι Νορβηγοί μουσικοί του black metal είχαν «μπουχτίσει με όλη τη death metal σκηνή» εκείνη την εποχή.

Με τι μπερδεύεται; με Thrash metal, Black Metal, Goregrind, deathrash, blackened death metal και γενικά με Extreme metal

Τι λες στον άσχετο; ότι φαντάζεται κάθε θρησκόληπτος και άσχετος για την metal.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia: Dark Cabaret

 

Πολλές φορές το σκοτάδι «φωτίζει» καλύτερα την πραγματικότητα, αλλά πάντοτε δίνει μεγαλύτερη «λάμψη» στις νότες.

Dark Cabaret

 

 

Πως ακούγεται: σκοτεινό και ερωτικό, σκοτεινά ερωτικό ή ερωτικά σκοτεινό. Σαν το Gothic στυλ και η Punk, να συνάντησε τα καμπαρέ του Βερολίνου του μεσοπολέμου. Βασικά σαν Gothic Rock και Darkwave να παίζουν σε κάποιο σκοτεινό, γεμάτο καπνό καμπαρέ.

Γιατί να το ακούσουμε: γιατί οτιδήποτε σκοτεινό γοητεύει πάντα. Αποπνέει μυστήριο και γενικά είναι μελωδικό. Είναι πολύ θεατρικό, με έναν  περίεργο σκοτεινό σαρκασμό.

Γιατί όχι: γιατί βρίσκεις όλα αυτά θεατρινίστικες μπούρδες και δεν είναι punk. Γιατί συνοδεύεται με κοκτέιλ και όχι με φτηνή μπύρα… εντάξει, είναι πολύ κυριλάτο για σένα και δεν έχει μπλούζες με νεκροκεφαλές.

Που; Δυτική Ευρώπη

Πότε; Τέλη της δεκαετίας του ‘70, αρχές του ‘80

Ποιοι; Το άλμπουμ της Nico του 1974 “The End” είναι ένα παράδειγμα πρώιμου Dark Cabaret , ειδικά σε τραγούδια όπως το "You Forgot To Answer" και το "Secret Side".Άλλοι συντελεστές στον πρώιμο σκοτεινό ήχο καμπαρέ της δεκαετίας του 1970 ήταν οι Klaus Nomi, Marc Almond, Kate Bush και The Virgin Prunes. Στη δεκαετία του 1980 το καμπαρέ είχε αναβιώσει και διαδοθεί από συγκροτήματα με έδρα το Λονδίνο όπως οι Fascinating Aïda και οι Kit and The Widow. Ωστόσο οι Tiger Lillies ενσωμάτωσαν θέματα βλασφημίας, πορνείας και κτηνωδίας στα τραγούδια τους, τραγουδισμένα από τον Martyn Jacques με απειλητικό ύφος και με φωνή φαλτσέτο(falsetto). Ο όρος Dark Cabaret φαίνεται να έχει γίνει δημοφιλής με την κυκλοφορία ενός άλμπουμ συλλογής το 2005 με τίτλο "Projekt Presents: A Dark Cabaret" από την Projekt Records, μια δισκογραφική που συνδέεται κυρίως με το είδος του dark wave.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Jill Tracy, Revue Noir, The Dresden Dolls, Christian Jones, Jacques Cohen, Martin Bisi, Katzenjammer Kabarett, Ken Thomas.

Μέρες δόξας:  δεκαετία του ’80, όπου κάποια ονόματα του είδους είχαν αρκετή εμπορική επιτυχία. Ωστόσο έχει δικό του κοινό, το οποίο μπορεί να μην και οπαδοί του είδους.

Κόκκινη κάρτα: υπερβολικά εκλεκτικό, στα όρια της αλαζονείας. Σνομπ, με περίσσιο κυνισμό αγγίζει το αβανγκάρντ. Βασίζεται υπερβολικά στην σκηνική παρουσία.

Με τι μπερδεύεται; Με Gothic Rock,  Punk, Deathrock,  Gothic-Americana, Punk opera, Neo-burlesque, Gothic Ragtime, Vaudeville, Apocalyptic folk, Neo-folk, Psych folk και Darkwave

Τι λες στον άσχετο; Φαντάσου μια ταινία με βρικόλακες στην εποχή μεσοπολέμου… η μουσική αυτής της ταινίας.

Jacek Henryk Maniakowski