Rock - e - pedia : Krautrock

 

Όταν καταφέρνεις να μετατρέψεις σε πλεονέκτημα σου χαρακτηριστικό για το οποίο σε κοροϊδεύει όλος ο κόσμος, τότε είσαι έτοιμος να γράψεις ιστορία.

Krautrock ( επίσης λέγεται και kosmische Musik ή cosmic music)

 

Πως ακούγεται: Σαν αποτέλεσμα ενός οργίου ανάμεσα σε  psychedelic rock, electronic music, experimental rock και avant-garde, με τις funk και jazz  να συμμετέχουν περιστασιακά σε αυτό.

Γιατί να το ακούσουμε: γιατί είναι από τα πιο επιδραστικά μουσικά ρεύματα στην ευρωπαϊκή μουσική και υπεύθυνο για την δημιουργία πολλών νέων ειδών της rock & metal, όπως και για την εξέλιξή τους.  

Γιατί όχι: γιατί μουσική με όνομα λάχανου, εμπνευσμένο από λάχανο τουρσί, μπορεί να ακούγεται… ξινό. Παρ’ όλο που κάνει καλό για το συκώτι.

Που; Δυτική Γερμανία (μετά σε όλη πια Γερμανία)

Πότε; Τέλη δεκαετίας του ’60 αρχές ’70.

Ποιοι; Βασικά η ονομασία ξεκίνησε από την Αγγλία στο τέλος του Α’ΠΠ και λέξη Kraut σημαίνει λάχανο και υπονοεί το ξινολάχανο, φαγητό πολύ διαδεδομένο στην κεντρική Ευρώπη. Στον Β’ΠΠ οι Αμερικανοί στρατιώτες αναφερόταν στου Γερμανούς με αυτόν τον όρο, οποίος δεν εγκατέλειψε ποτέ την Αγγλία. Ουσιαστικά οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί, όπως ο John Peel, αλλά και μουσικά έντυπα, όπως το Melody Maker, αναφερόταν με αυτόν τον όρο κοροϊδευτικά σε γερμανικές μπάντες. Παράλληλα τους ενθουσίαζε και ο ήχος τους. Το 1973 οι Faust βγάζουν ένα 12-λεπτο τραγούδι με το τίτλο «Krautrock» επικυρώνοντας ουσιαστικά το μουσικό είδος, αν και ήδη το προηγούμενο τους άλμπουμ  Faust So Far κατοχύρωσαν το είδος ηχητικά. Πιο πριν οι μουσικοί όπως  Dieter Moebius, και μπαντες όπως οι Cluster και Harmonia, ακολουθώντας το επαναστατικό κλίμα του 1968, ήθελαν να δώσουν και μουσική υπόσταση σε αυτό.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Neu!, Can, Kraftwerk, Ash Ra Tempel, Popol Vuh, Amon Düül II, Tangerine Dream και την Τριλογία του Βερολίνου του David Bowie

Μέρες δόξας:  δεκαετία του ‘70 ως τα μέσα δεκαετίας του ’80, αλλά συνεχίζει μέσα από τα είδη που ενέπνευσε. Οι Kraftwerk ακόμα και σήμερα γεμίζουν στάδια.

Κόκκινη κάρτα: Υπερβολικά τάση προς εκκεντρικές συμπεριφορές με πιο χαρακτηριστικό το γεγονός, όπου οι Kraftwerk έβαλα ρομπότ να παίξουν στην θέση τους. Η υπερβολή ακόμα και σε πειραματισμούς.

Με τι μπερδεύεται; Με ηλεκτρονική μουσική, post-rock και πολλές φορές μπερδεύει για τι ακριβώς μπορεί να ακούσει ο ακροατής.

Τι λες στον άσχετο; Γερμανικά ηλεκτρονικά μπλιμπλίκια με μια ηλεκτρική κιθάρα να ακούγεται στο βάθος.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia : Kawaii metal

 

Ένα κουτάβι λιονταριού δείχνει χαριτωμένο, αλλά όταν μεγαλώσει δεν θέλεις να βρεθείς στα δόντια του.

Kawaii metal (επίσης συναντάται σαν  idol metal, cute metal ή  kawaiicore)

 

Πως ακούγεται: σαν ένα 6-χρονο να κάνει καραόκε σε Rammstein και Slipknot ταυτόχρονα. Σαν μίξη γιαπωνέζικης  ποπ με heavy metal ή ακόμα σαν τραγούδια από Anime & Manga σε πολύ πιο metal εκτέλεση. Χαριτωμένο γενικά.

Γιατί να το ακούσουμε: γιατί είναι καινούργιο, χαριτωμένο και φρέσκο. Και γιατί έχουν εντυπωσιακή σκηνική παρουσία. Επίσης ιερά τέρατα της heavy metal έχουν εκφραστεί με θετικά σχόλια για το είδος.

Γιατί όχι: Γιατί δεν είσαι πια 15 χρονών, γιατί ακούγεται πολύ γιαπωνέζικο και καθόλου μπρουτάλ. Επίσης επαναλαμβάνεται συνέχεια το ίδιο μοτίβο.

Που; Ιαπωνία και κατακτάνε και τις Η.Π.Α και όλο τον κόσμο.

Πότε; Αρχές δεκαετίας 2010

Ποιοι;  Ορόσημο θεωρείται το ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ των Babymetal στις αρχές  του 2013. Επίσης Ladybaby και Aldious θεωρούνται μπροστάρηδες του είδους.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Την (τους) Αμερικανίδα (-άνους) Poppy, Ironbunny, Band-Maid, Passcode, Doll$Boxx, Dazzle Vision, Necronomidol, DESURABBITS, Deadlift Lolita, FruitPochette

Μέρες δόξας: έρχονται … γενικά είναι αναδυόμενο είδος

Κόκκινη κάρτα:  Υπερ-προβολή και υπερβολική εμπορική εκμετάλλευση καθώς απευθύνεται σε εφηβικό κοινό, άρα και άμεσο χρήμα. Δεν ανταποκρίνεται ποιοτικά σε σχέση με την προβολή του.

Με τι μπερδεύεται; Με παιδικά τραγούδια σε κάποιο παιχνίδι μαζί με τον γείτονα που εξασκείται στην κιθάρα την ίδια ώρα. Με industrial, Death growl, Japanese idol

Τι λες στον άσχετο; Σαν μουσικό θέμα από τα Ιαπωνέζικα Anime που βλέπεις το Σ/Κ πρωί στην τηλεόραση.

Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia : Japanoise

 

Η φύση μπορεί να μετατρέψει ένα ταπεινό κάρβουνο σε ένα φωτεινό διαμάντι, ο μουσικός τους ταπεινούς ήχους σε μια όμορφη ακουστική αρμονία.

Japanoise (γνωστό και σαν ジャパノイズ, Japanoizu)

 

Πως ακούγεται: Σαν να ψάχνεις σε αναλογικό ραδιόφωνο από το Λεσότο της Ν. Αφρικής για την αγαπημένη σου εκπομπή από σταθμό βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, που εκπέμπει μόνο στα μεσαία (ΑΜ) και ενδιάμεσα να βρίσκεις άλλους σταθμούς με παραδοσιακή μουσική των χωρών τους. Βασικά είναι θόρυβος που παλεύει να γίνει μουσική. 

Γιατί να το ακούσουμε: Γιατί θες να αποκτήσεις ημικρανία για να αποφύγεις  σεξ αγγαρείας με την/τον σύζυγο. Στην πραγματικότητα για του ηχητικούς πειραματισμούς του, τους οποίους μπορεί να χρησιμοποιήσεις όταν φτιάξεις μπάντα πρωτοπόρου ήχου.

Γιατί όχι: Γιατί ακούσαμε την Γιόκο Όνο να τραγουδάει και μας έχει στοιχειώσει. Γιατί υπάρχει πολύς θόρυβος ανάμεσα στην (λίγη) μουσική

Που; Ιαπωνία

Πότε; Τέλη δεκαετίας του ’70. Αν και ημερομηνία ορόσημο είναι 8 Μαΐου του 1960 όταν 6 νεαροί Ιάπωνες μουσικοί δημιούργησαν τους Group Ongaku και ηχογράφησαν μαζί με παραδοσιακά μουσικά όργανα και ηλεκτρική σκούπα, πιάτα, παλιό ραδιόφωνο και διάφορα άλλα θορυβώδη αντικείμενα. Αλλά σαν να μην έφτανε αυτό, το αποτέλεσμα της ηχογράφησης το επιτάχυναν για να υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη παραμόρφωση.

Ποιοι; Ο Merzbow, ο οποίος πήρε σαν πρότυπο το 5^ο άλμπουμ του Lou Reed «Metal Machine Music» και πήγαν ακόμα περισσότερο στην  … άκρη, τον ήδη ακραίο ήχο του, αλλά και δημιούργησαν νέο είδος.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Hijokaidan, Boredoms, C.C.C.C., Incapacitants, KK Null, Yamazaki Maso, Solmania, K2, The Gerogerigegege, Mayuko Hino και Hanatarash.

Μέρες δόξας:  έχει το κοινό του και εκτός της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου, κυρίως σε λάτρεις μουσικού πειραματισμού

Κόκκινη κάρτα: Ο στόχος της μουσικής είναι αρμονία ήχων, όχι η δυσαρμονία τους. Η υπερβολή του πειραματισμού δεν οδηγεί αναγκαστικά στην μουσική πρωτοπορία. 

Με τι μπερδεύεται; Με παλιά ηλεκτρική σκούπα ή δαιμονισμένο ενισχυτή. Με noise rock, αλλά χωρίς το rock. Ίσως με Power noise και Onkyokei

Τι λες στον άσχετο; Κάτι σαν ηλεκτρική σκούπα μαζί με μπλέντερ Κυριακή πρωί στις 8 το πρωί μετά από ξέφρενη νύχτα, που αποτέλεσε και την αιτία ενός διαολεμένου hangover.  

Jacek Henryk Maniakowski

Corey Taylor - X-M@$

 

Η ιεροποίηση του χρόνου είναι μια διαδικασία η οποία συνεπάγεται με την αντίληψη των κύκλων του. Και μέσα σε όλους αυτούς τους κύκλους, ο άνθρωπος επέλεξε σημεία, τα οποία ορίζουν τέλος ή και την αρχή ενός ακόμα κύκλου. Αυτό το ονόμασε επέτειο ή θρησκευτική γιορτή, ταυτίζοντας με κάποια πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα. Αλλά οι θρησκευτικές γιορτές ταυτίζονται περισσότερο με τους κύκλο του πλανήτη και με αστρονομικά φαινόμενα. Μια από τις πιο παγκοσμιοποιημένες γιορτές είναι αυτή των Χριστουγέννων.

Η σχεδόν ολικά επιβεβλημένη χαρούμενη διάθεση δεν αφορά όλους. Και η οικογενειακή θαλπωρή και ατμόσφαιρα αγάπης δεν είναι πάντα το επιδιωκόμενο, αλλά πολλές φορές ούτε καν το δυνατό αποτέλεσμα. Ίσως κάποιος μπορεί να ταυτίσει τα τραγούδια των Χριστουγέννων με χαρά, αλλά υπάρχουν και κάποια που βγάζουν αρκετή λύπη. Άλλα, πολύ λίγα, είναι απλά αστεία ως και «τι το διαφορετικό έχει αυτή η μέρα;» φάση.

Το πρώτο προσωπικό τραγούδι του frontman των Stone Sour και Slipknot, Corey Taylor, μάλλον έχει κάτι από το τελευταίο. Το πρώτο του προσωπικό single κυκλοφόρησε στις 14 Δεκεμβρίου του 2010 και ηχογραφήθηκε ένα μήνα νωρίτερα στο Metropolis Studios του Λονδίνου κατά την διάρκεια της περιοδεία των  Stone Sour στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το τραγούδι λέγεται X-M@$, αφήνοντας ελεύθερα στον καθένα να ερμηνεύσει μόνος του τον τίτλο.  Αλλά ουσιαστικά το τραγούδι γράφτηκε 4 χρόνια νωρίτερα, έτσι για την πλάκα και προφανώς το τραγουδούσε μόνο στις παρέες του. Στο κομμάτι, παίζει ο ίδιος κιθάρα, μπάσο και ντραμς, αναλαμβάνοντας ακόμα και την παραγωγή. Πάω στοίχημα, πως ακόμα και τον καφέ μόνος του έκανε.

Οι στίχοι του τραγουδιού είναι φτιαγμένοι για αυτούς που μισούν την εορταστική αυτή περίοδο. Ο ίδιος πολυπράγμων τραγουδιστής αποκαλύπτει την σημασία των στίχων λέγοντας πως απλά το έγραψε στην κουζίνα του έναν χειμώνα(!), ακούγοντας διάφορους ανθρώπους να βλαστημούν την εορταστική αυτή περίοδο. Ο ίδιος αγαπά τις διακοπές των Χριστουγέννων, αλλά όπως διαπίστωσε οι άνθρωποι, αν και είναι υποτιθέμενη περίοδος χαλάρωσης, βιώνουν υπερβολικό άγχος αυτές τις μέρες. Έτσι έγραψε, όπως αναφέρει, το τραγούδι προς τιμή όλων των στριμμένων, όλων τον μόνιμα μεθυσμένων μπάσταρδων, που απλά δεν γνωρίζουν (ή δεν θέλουν να γνωρίζουν) ποια η διαφορά των Χριστουγέννων με μια … αποθήκη εργαλείων στον κήπο. Προφανώς η συγκρίσει αυτή αφορά το μέρος, όπου ένας κρυφο-μπεκρής μπορεί να πίνει και να μεθάει ελεύθερα, σε έναν χώρο με σταθερή διακόσμηση, πολλές κρυψώνες για μπουκάλια με αλκοόλ και επίσης παντελής έλλειψη… επισκεπτών.

Στο σβήσιμο(fade-out)  του τραγουδιού, ο τραγουδιστής και πολύ καλός γνώστης της διαχείρισης της εικόνας στα μέσα, πετάει και μια σπόντα με το 'Hi Simon!!', κλείνοντας το μάτι στον γνωστό Simon Cowell, τον πιο γνωστό κριτή στους τηλεοπτικούς διαγωνισμούς ταλέντων. Πιθανόν ήθελε να φλερτάρει όχι με τον Simon φυσικά, αλλά με το Νο 1 στα βρετανικά charts την περίοδο των Χριστουγέννων, καθώς η δύναμή ήταν τέτοια εκείνη την περίοδο, που σχεδόν όριζε την κορυφή του πίνακα των επιτυχιών.

Ο στίχος: «If I ain't cockeyed then it Kwanzaa», μας πληροφορεί για μια γιορτή των Αφρο-Αμρικανών: «Ξεκίνησε το 1966 από τον Αφρο-Αμερικανό καθηγητή, ακτιβίστή και συγγραφέας Ron Karenga (ή Maulana Karenga), Kwanzaa έχει ως στόχο την επανασύνδεση των μαύρων Αμερικανών προς τις αφρικανικές ρίζες τους και να αναγνωρίσουν τους αγώνες τους ως λαός με την οικοδόμηση της κοινότητας. Γιορτάζεται κάθε χρόνο από τις 26 Δεκεμβρίου και την 1 Ιανουαρίου Προέρχεται από τον όρο σουαχίλι, «Ματούντα ya Kwanza,» που σημαίνει «πρώτοι καρποί,» Kwanzaa βασίζεται στην αφρικανική γιορτές συγκομιδής, όπως η επταήμερη Umkhost της Zululand .»

Το βιντεοκλίπ που συνοδεύει το τραγούδι, έχει το ίδιο σαρκαστικό χιούμορ που επικρατεί και στους στίχους. Σίγουρα όμως δεν είναι αστείος ο σκοπός για τον οποίον πήγαν τα έσοδα του τραγουδιού, που δεν έφτασε στο νο1 ποτέ. Τα χρήματα πήγαν όλα στο ίδρυμα Teenage Cancer Trust.

Το τραγούδι, πέρα από αυτά που προαναφέραμε, μας δείχνει ότι δεν έχουμε όλοι την ίδια προσέγγιση προς τους κύκλους του έτους και για τον τρόπο που γιορτάζεται το κλείσιμο του ενός και το άνοιγμα του επόμενου.

Jacek Henryk Maniakowski

The Kinks - Father Christmas

 

Σε κάποιες μέρες του χρόνου, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι θέλουν να ενσαρκώσουν τις κρυφές επιθυμίες τους, τις ενοχές ή κάποια χαμένα όνειρα σε κάποιο μυθικό πρόσωπο. Τα πρόσωπα αυτά αλλάζουν ανά ιστορική περίοδο πολιτισμό ίσως και κάποιες κοινωνικές νοοτροπίες. Αλλά αυτό που μένει σταθερό είναι πάντα κάποιο παιδικό όνειρο, σε όλους τους πολιτισμούς. Μια ανεκπλήρωτη παιδική επιθυμία, μπορεί να δημιουργήσει τόσο δυνατή φαντασίωση, που σχεδόν γίνεται μια σκεπτομορφή, αλλά με σάρκα και οστά.

Αυτό το πρόσωπο με μυθικές ικανότητες, συνήθως και με μυθική καλοσύνη, αλλάζει ονόματα ανά χώρα, θρησκευτική προσέγγιση ή ακόμα και ήπειρο. Σε αρκετές περιπτώσεις πρόκειται για ιστορικά πρόσωπα, τα οποία και διέφεραν από χώρα σε χώρα. Αλλά είχαν ένα κοινό, μοίραζαν δώρα στα παιδιά. Ουσιαστικά ενσάρκωναν την επιθυμία του κάθε παιδιού για κάποιο δώρο. Κάθε παιδιού; Όχι βέβαια!

Οι Άγγλοι  The Kinks κατά πολλούς θεωρούνται Proto-punk συγκρότημα και ακόμα και ένα θέμα τόσο τρυφερό όσο ο Άγιος Βασίλης, το προσεγγίζουν με μπόλικη punk αλητεία. Υπάρχει μια συνήθεια στο Η. Β., οι μουσικοί να κυκλοφορούν κάποιο χριστουγεννιάτικο τραγούδι, όποιο είδος και να παίζουν. Κάτι τέτοιο έπραξαν και οι The Kinks το χειμώνα του 1977.

Η σύνθεση του Ray Davies, frontman της μπάντας και βασικό συνθέτη τους, λέγεται Father Christmas και κυκλοφόρησε στις 25 Νοεμβρίου του 1977 σαν single, έχοντας στην Β’ πλευρά το "Prince of the Punks". Αργότερα μπήκε και στο 17^ο άλμπουμ τους, το Misfits σαν bonus track ένα χρόνο αργότερα.

Αν ξενίζει λίγο σε κάποιους ο χαρακτηρισμός Father Christmas, είναι ο Άγιος Βασίλης των Βρετανών και των Αυστραλών κατά βάση. Έχει την ίδια ιδιότητα με τον άνθρωπο της coca cola γνωστό και ως Santa, τον «Weihnachtsmann» των Γερμανών, τον Santa Claus (και Sinterklaas ) των Ολλανδών, οι οποίοι και τον εισήγαγαν στην Αμερική τον 17^ο αι., για να ολοκληρώσει την εικόνα του ο  «ιερέας Κλέμεντ Κλαρκ Μουρ, που έγραψε ένα παιδικό ποίημα σε εφημερίδα της Νέας Υόρκης. Εκεί περιέγραφε τον Άγιο Νικόλαο σαν καλικάντζαρο που έμπαινε στα σπίτια από την καμινάδα και ταξίδευε με ιπτάμενο έλκηθρο που το έσερναν οχτώ τάρανδοι: Ντάσερ, Ντάνσερ, Μπράνσερ, Βίξεν, Κόμετ, Κιούμπιντ, Ντόντερ και Μπλίτσεν.» Στην Γαλλία και Καναδά ονομάζεται Père Noël, στην Ισπανία είναι ο Papá Noel και Padre Noel. Όπως και Papá Noel ονομάζεται και σε σχεδόν σε όλη την λατινική Αμερική.

Αν και πρόκειται για διαφορετικά πρόσωπα, όλοι έχουν ένα κοινό: μοιράζουν δώρα, κατά βάση παιχνίδια στα παιδιά. Τι γίνεται όμως όταν πέφτει ένας τέτοιος καλοσυνάτος τύπος σε λίγο πιο άγρια παιδιά; Αυτό ακριβώς μα διηγούνται οι The Kinks μέσα από τους στίχους του τραγουδιού τους.

Συγκεκριμένα ο ήρωας του τραγουδιού είναι ένα παιδί, του οποίου η χριστουγεννιάτικη εμπειρία δεν μοιάζει και πολύ με αυτήν μιας αμερικάνικης γλυκανάλατης ταινίας. Ο Father Christmas ληστεύεται από μια συμμορία  φτωχών παιδιών, τα οποία δεν θέλουν τα παιχνίδια του, αλλά χρήματα. Προτείνοντας στο συμπαθή γεράκο, να τα δώσει σε πλουσιόπαιδα. Ο ήρωάς μας, αν και δεν πιστεύει στο πρόσωπό του, του ζητάει να αποδείξει την ύπαρξή του με το να βρει δουλειά για τον μπαμπά του, αλλά και ένα πολυβόλο για να μπορεί να τρομάξει τα παιδιά που του κλέβουν τα παιχνίδια. Σίγουρα, πιο πραγματιστικές επιθυμίες από ένα ποδήλατο ή διαστημόπλοιο.

O στίχος "Don't give my brother a Steve Austin outfit" αναφέρεται στον χαρακτήρα της σειρά επιστημονικής φαντασίας The Six Million Dollar Man (1973 -1978), οποίος ήταν και πρωταγωνιστής της. Επίσης η φράση We only want the real McCoy, παρουσιάζει ένα γνωσιολογικό ενδιαφέρον. Το real McCoy oρίζει κάτι απτό και πραγματικά χρήσιμο στις αγγλόφωνες χώρες. Η πρώτη καταγραφή της φράσης έγινε το 1856, από Σκοτσέζους σαν The real MacKay. Η πραγματική προέλευση της φράσης είναι ουσιαστικά ένας ετυμολογικός αστικός μύθος. Μερικές προελεύσεις του ον ονόματος είναι: Ο μηχανικός Elijah McCoy, ο Joseph McCoy δήμαρχος της πόλης Abilene του Kansas και το σκοτσέζικο Clan Mackay.

Ο Ray Davies πολλές φορές, για να κλέψει την παράσταση στις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας, φορούσε την στολή του Santa Claus όταν έπαιζαν το τραγούδι. Όταν κυκλοφόρησε το single, βρισκόταν σε περιοδεία με μια πολύ πετυχημένη μπάντα σαν support τους. Όπως δήλωσε ο δημιουργός του τραγουδιού σε ραδιοφωνικό σταθμό της Νότιας Καλιφόρνια, τον KSWD, έκαναν encore με το συγκεκριμένο κομμάτι και με τον ίδιο φορώντας την κόκκινη στολή. Η leadband δυσκολευόταν να τους ακολουθήσει, μάλλον από έλλειψη διάθεσης. Την επόμενη μέρα, πάλι έπαιζαν με την ίδια μπάντα, αλλά υπήρχαν πολλά βαριά αντικείμενα στην σκηνή, τα οποία τον εμπόδιζαν να τρέχει πάνω στην σκηνή. Έτσι και διαμαρτυρήθηκε, προφανώς και λίγο πιο έντονα. Αλλά ο κόσμος είπε, πως δεν έκαναν οι The Kinks encore, όμως ήταν εκεί ο Santa και δεν τον άφηναν να ανέβει στην σκηνή.

Το τραγούδι ακούγεται στο τέλος της ταινίας Step Brothers του 2008, με τους ‎ξεκαρδιστικούς Will Ferrell‎ και ‎Adam McKay να πρωταγωνιστούν. Οι διασκευές είναι επίσης πολλές με αυτές των Green Day, Bad Religion, Warrant, Save Ferris, Smash Mouth, OK Go, και Cheap Trick να ξεχωρίζουν.

Jacek Henryk Maniakowski

Sabaton - Uprising

 Ένας πόλεμος πάντα χρειάζεται ήρωες, αλλά και οι ήρωες ίσως να χρειάζονται τον πόλεμο για να μπορούν να δείξουν την πραγματική ψυχή τους. Αλλά τι μπορεί να είναι ένας ήρωας αν δεν καταγραφούν τα κατορθώματά του; Πέρα από κάθε ιστοριοδίφη ή κάποιο ιστορικό, παρόντα στα γεγονότα, η αξία ενός άθλου μεγαλώνει όταν τραγουδηθεί, ή αλλιώς εξυμνηθεί με συνοδεία ανάλογης μουσικής. Στον μεσαίωνα αυτό τον ρόλο είχαν αναλάβει η βάρδοι, που ήταν και ιστοριοδίφες που μετέδιδαν την ιστορικά γεγονότα που το σκοτεινό κατεστημένο ήθελε να αποκρύψει με κάθε τρόπο. Έτσι ένα γεγονός, μέσα από ένα τραγούδι, έστω και τραγουδισμένο από κάποιον φανταστικό Κακοφωνίξ, αποκτά έναν χαρακτήρα αιωνιότητας.

Η θεματολογία του heavy metal έχει αρκετά μεγάλο εύρος, αλλά γενικά η πολεμική ιστορία αποτελεί από τις πιο δημοφιλείς πηγές της. Πιο ειδικά το Power metal είναι πολύ συχνός επισκέπτης στα κιτάπια του συγκεκριμένου ιστορικού κλάδου, πάντα μέσω των στιχουργών της κάθε μπάντας. Οι Σουηδοί Sabaton δεν αποτελούν εξαίρεση. Από τα πρώτα τους άλμπουμ ενσωματώνουν στους στίχους τους ιστορικά γεγονότα. Στο πέμπτο τους άλμπουμ, το  Coat of Arms, καταπιάνονται με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τρίτο τραγούδι του άλμπουμ, το "Uprising"  αναφέρεται στην εξέγερση της Βαρσοβίας, η οποία ξεκίνησε στις 1 Αυγούστου και τελείωσε στις 2 Οκτωβρίου.

Η εξέγερση αποτέλεσε μέρος της «επιχείρησης καταιγίδα», η οποία οργανώθηκε από  την Κρατική Στρατιά, της πολωνικής αντίστασης. Ο στόχος της ήταν η απελευθέρωση της χώρας από τους Ναζί, αλλά και να μην επιτραπεί η Σοβιετική προέλαση, που σκοπό είχε τον πλήρης έλεγχο από τον Στάλιν. Ο στόχος της εξέγερσης της Βαρσοβίας ήταν να απελευθερωθεί από τους ίδιους τους Πολωνούς, οποία θα εκμεταλλευόταν την προέλαση του Κόκκινου Στρατού, χωρίς να υποδουλωθεί από αυτόν. Αν και ξεκίνησε με πολύ θετικά σημάδια, με την κατάληψη σημαντικών θέσεων από του Πολωνούς ο Κόκκινος Στρατός σταμάτησε την προέλασή του, επιδεκτικά λίγα μέτρα από τις θέσεις των Πολωνών. Το αποτέλεσμα ήταν, πέρα από το ηρωισμό των αντιστασιακών να σκοτωθούν γύρω στις 200.000 άμαχοι, λόγω των μαζικών εκτελέσεων των Ναζί και 15.000 αντιστασιακοί. Και όλα αυτά μπροστά στα αδιάφορα μάτια των Σοβιετικών και υπό τις εντολές του ίδιου του Στάλιν. Όμως, μέσα στους δύο μήνες που κράτησε η εξέγερση καταστράφηκε περίπου το 60% της πόλης, η οποία είχε υποστεί ήδη πολλές ζημιές έναν χρόνο νωρίτερα από την εξέγερση στο εβραϊκό γκέτο της πρωτεύουσας. Οι Γερμανοί ολοκλήρωσαν την καταστροφή, ανατινάζοντας ότι επέμεινε. Μαζί με την Δρέσδη αποτέλεσε τις πιο κατεστραμμένες πόλεις κατά την διάρκεια της θηριωδίας των στρατών και των δύο πλευρών. Ο στόχος του Στάλιν επετεύχθη, που ήταν πλήρης έλεγχος της πόλης και χωρίς την Αντίσταση, χωρίς το τεράστιο τίμημα να αποτελεί κάποιο γεγονός. Αλλά τελικά η ηρωική στάση των Πολωνών δεν ξεχάστηκε και καταγράφηκε και τραγουδήθηκε.

Οι Sabaton  δεν έμεινα αδιάφοροι σε αυτό και συμπερίλαβαν και την μάχη αυτήν στην θεματολογία τους. Η επιβλητική μουσική ανήκει  στον Joakim Brodén, πληκτρά και τραγουδιστή της μπάντας, οποίος συμμετέχει και στην δημιουργία του λυρικού μέρους, μαζί με τον μπασίστα Pär Sundström. Η ένταση προσδίδεται ακόμα περισσότερο όταν χρησιμοποίει πολωνικό στίχο στο ρεφρέν «Warszawo, walcz!» (Βαρσοβία, πολέμα!). Αλλά και το βιντεοκλίπ του τραγουδιού αποτελεί ενδιαφέρον, μιας αποτελεί ένα μικρό έργο τέχνης και μέσα στα κινηματογραφικά πρότυπα. Η σκηνοθεσία ανήκει στον  Jacek Raginis και τα γυρίσματα έγιναν εξ ολοκλήρου στην Βαρσοβία, στο εργοστάσιο Norblin. Το οποίο βρίσκεται στην οδό «Σιδήρου» (Ulica Żelazna), ένας δρόμος με πολλές ιστορικές αναφορές. Το συγκεκριμένο εργοστάσιο είναι επεξεργασίας μετάλλου(!!), όπως έγινε και επίσημη ονομασία του μετά τον Β’Π.Π. (Walcownia Metali „Warszawa”). Στην ταινία συμμετέχει και απόστρατος στρατηγός τεθωρακισμένων Waldemar Henryk Skrzypczak καθώς και ο γνωστός Σουηδός ηθοποιός Peter Stormare, γνωστός από την συμμετοχή στην σειρά Prison Break και στις ταινίες Constantine, The Big Lebowski κ.α., που παίζει τον ρόλο του SS Obergruppenführer von dem Bach.

Η επιλογή του συγκεκριμένου ηθοποιού, πέρα του γεγονότος ότι άρεσε σε μέλη της μπάντας, είχε να κάνει και με κοινούς γνωστούς. Ο booking agent της μπάντας είναι πολύ καλός φίλος με το ηθοποιό. Στην δισκογραφική του εταιρία, την StormVox, ήταν και μια άλλη σουηδική μπάντα, οι H.E.A.T., την οποία επίσης εκπροσωπούσε. Αν και κάθε χρόνο δέχεται πάνω από 50 προτάσεις για να συμμετάσχει σε μουσικά βίντεο, η συγκεκριμένη τον ενθουσίασε, επειδή ήθελε να προβάλει ένα ιστορικό γεγονός. Το βιντεοκλίπ προβλήθηκε για πρώτη φορά την 1^η Αυγούστου του 2010, στην 66^η επέτειο της «Εξέγερσης της Βαρσοβίας

Jacek Henryk Maniakowski

History of rock: Payola

 Τα γεγονότα που αποτελούν την ιστορία είναι πάντα αλληλένδετα μεταξύ τους. Δεν υπάρχει τίποτα ξέχωρο μέσα στην πορεία της και μια συνεχής σχέση αιτίας και αποτελέσματος, απλά την κινεί. Το rock’n’roll είναι μέρος και αποτέλεσμα μια τέτοιας ιστορικής ροής, μιας που και αυτό αποτελεί μια ανθρώπινη δραστηριότητα. Και όπως είθισται, αυτές οι δραστηριότητες πρέπει να συνοδεύονται και κάποιους κανόνες, για να εξασφαλίζεται η ομαλή ροή. Σίγουρα όμως η τέχνη σε οποιαδήποτε της μορφή, χρειάζεται μια ροή χρημάτων. Είτε για να στηριχτεί η ίδια, είτε για να δημιουργήσει αυτήν  την ροή. 

Το rock’n’roll δεν ήταν μόνο μουσική, αλλά και μια πολύ «μπίζνα» και η αιτία να δημιουργηθεί μια τεράστια μουσική βιομηχανία. Και για να μπορέσει να γίνει δίκαιη και ίση μεταχείριση των  μουσικών, έστω και στα πλαίσια μιας φαντασίωσης που λέγεται «American Dream», έπρεπε να δημιουργηθεί ένα νομικό υπόβαθρο. Αυτό φυσικά φρόντισε να το κάνει πολύ πριν η μουσική βιομηχανία πάρει τεράστιες διαστάσεις. Έτσι, κάπου στις αρχές του 20ου αιώνα, με την δημιουργία του ραδιοφώνου, αλλά και με την διορατική αίσθηση για την βιομηχανοποίηση της μουσικής, η αμερικάνικη κυβέρνηση φρόντισε να θεσπίσει έναν τέτοιο νόμο. 

Ο νόμος «47 U.S. Code § 317 - Announcement of payment for broadcast (Σχετικά  με την γνωστοποίηση επί πληρωμής ραδιοφωνικής μετάδοσης) . Ουσιαστικά, επιβάλει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης να γνωστοποιούν στον ακροατή την κάθε μετάδοση που γίνεται επί πληρωμή ή οποιοδήποτε αντάλλαγμα. Η ιδιοκτήτρια αρχή ενός τέτοιου μέσου (π.χ. ραδιοφώνου)  πρέπει να γνωρίζει, αν κάποιος υπάλληλος δέχεται ανταμοιβή για μετάδοση επί πληρωμή ή κάποιο αντάλλαγμα κάποιου κειμένου, τραγουδιού ή είδησης και είναι υπεύθυνη για να γνωστοποιηθεί αυτό. Απαλλαγή από αυτήν την υποχρέωση γίνεται όταν η μετάδοση είναι προς κοινό συμφέρον. Αλλά για να μην μπλέκουμε με νομικές ορολογίες και μια πιθανή λάθος μετάφραση αυτών, απλά απαγορεύει την «μίζα» για την μετάδοση τραγουδιών (αυτό που μας ενδιαφέρει ), ειδήσεων ή οποιωνδήποτε πληροφοριών. 

Έτσι όπου υπάρχει νόμος υπάρχει και η παράβασή του. Μαζί με το rock’n’roll  γεννιέται και μια νέα ορολογία, όπως το Payola. Ο συγκεκριμένος όρος αναφέρεται σε οποιαδήποτε μυστική πληρωμή για ευνοϊκή μεταχείριση ενός προϊόντος με ευρεία έννοια. Στην μουσική βιομηχανία το προϊόν είναι ένα τραγούδι. Έτσι ορισμένοι ραδιοφωνικοί σταθμοί, όπως έχει παρατηρηθεί, έπαιζαν ένα, κυρίως νέο μουσικό κομμάτι, πιο πολλές φορές, με αποτέλεσμα αυτό να γίνεται και δημοφιλές. Κάτι τέτοιο πονήρεψε την μουσική βιομηχανία, μιας που με τέτοιον τρόπο αυξανόταν και οι πωλήσεις των δίσκων. Και η νομιμότητα μπροστά στο κέρδος είναι απλά ένα μικρό εμπόδιο, κυρίως όπου ο βασιλιάς είναι το χρήμα. 

Ο όρος «payola» δημιουργήθηκε από το «pay» (αμοιβή, πληρωμή)  και την κατάληξη «-ola», την οποία βρίσκουμε σε πολλά προϊόντα των αρχών του 20ου αι. όπως τα  Pianola, Victrola, Amberola, Crayola. Και στην κυριολεξία σημαίνει την δωροδοκία ή καταβολή χρημάτων για να κάνεις ή να πεις κάτι ευνοϊκό για κάτι ή κάποιον ενάντια σε στην νόμιμη διαδικασία που προϋποθέτει κάτι τέτοια. Η The Federal Communications  Commission (FCC) ή Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών το 2005-2006 «μοίρασε» πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε εταιρίες καλωδιακής στην Νέα Υόρκη, αποτέλεσμα καταδικών περί παραβίασης του αυτού περί χορηγιών.  Αλλά ο πρώτος διδάξας της συγκεκριμένης παράβασης ήταν ο Alan Freed ή καλύτερα πρώτος που αποκαλύφθηκε. 

Το Payola είναι παλιό όσο και οι μουσικές «μπίζνες», αν και αρχικά δεν υπήρχαν κάποιοι έλεγχοι γι αυτήν. Το ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό show του NBC, το  Your Hit Parade, στηριζόταν σε τέτοιες τακτικές και επί μια 20-ετία αρνιόταν να αποκαλύψει τις τακτικές και μεθόδους που διαμόρφωναν τα top hits του. Η έκρηξη του rock’n’roll,  ουσιαστικά σηματοδότησε και τη έκρηξη της συγκεκριμένης τακτικής, απειλώντας και τις παλιές μεθόδους των δισκογραφικών εταιριών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι τα ¾ της παραγωγής δίσκων στα μέσα της δεκαετία του ’40 προοριζόταν για τα jukebox. Όμως η νέα μουσική δημιούργησε και πλήθος ανεξάρτητων εταιριών, που η μαζική παραγωγή, άρα και ανάγκη για μαζικές πωλήσεις τις ώθησε σε αυτές τις μεθόδους προώθησης. 

Η παράνομη αυτή μέθοδος, αρχικά ήταν και μέσον για την διάδοση της νέας μουσικής. Και οι πρωτοπόροι αυτής είναι και πρώτοι που επλήγησαν από σκάνδαλα σχετικά με αυτήν. Το αν τελικά ήταν μια προσπάθεια να πολεμηθεί το rock’n’roll με νόμιμα μέσα από το πουριτανικό κατεστημένο, πιθανόν δεν θα το μάθουμε αυτό. Αλλά σίγουρα έγινε γρήγορα κατεστημένο και οι μέθοδοι που παραπέμπουν σε στην payola, είναι αυτές που καθορίζουν τη μουσική πλέον. Ο πρώτος, του οποίου η καριέρα καταστράφηκε είναι και αυτό που χρεώνεται και το όνομα της μουσικής αυτής και δεν ήταν άλλος από τον Alan Freed. Όμως και άλλοι ανερχόμενοι αστέρες του ραδιοφώνου, όπως ο Dick Clark που αργότερα αθωώθηκε και συνεχισε την καριέρα του. Ο Phil Lind του WAIT (AM) στο Chicago λέγεται ότι έπαιρνε 22 .000 $ για κάθε τραγούδι που θα έπαιζε, ποσό κάπως υπερβολικό και ελεγχόμενο, αλλά δείχνει ενδεικτικά το μέγεθος. 

Στις τακτικές αυτές όμως, ο κάθε καλλιτέχνης δεν είχε καμία συμμετοχή και μάλιστα αποτέλεσε για μια ακόμη φορά μέσο εκμετάλλευσης. Δεν ήταν λίγες φορές που αναγκαζόταν να παίζει δωρεάν σε συναυλίες που διοργάνωνε κάποιος ραδιοφωνικός σταθμός, απλά για να παραμείνει στην playlist του. Μετά τις πρώτες έρευνες για τον payola στις αρχές της δεκαετίες του ’60, το αδίκημα μπήκε στην κατηγορία του πλημμελήματος. Αλλά και από τους μουσικούς παραγωγούς, αφαιρέθηκε και το δικαίωμα να επιλέγουν οι ίδιοι την μουσική, χωρίς φυσικά να λείπουν οι εξαιρέσεις. Οι δισκογραφικές έδιναν λίστες, τις οποίες έπρεπε να ακολουθήσουν και οι DJ. Αυτό όμως έκανε τους ανεξάρτητους φορείς, να είναι ο μοναδικός τους τρόπος, η παράνομη αυτή τακτική προώθησης της μουσικής. Έτσι το 1986 το NBC News κάνει αναφορά για τον "The New Payola", ξεκινώντας νέο γύρω ερευνών. 

Το 2002 η εισαγγελία της Νέας Υόρκης μέσω του Eliot Spitzer, βρήκε αποδεικτικά στοιχεία ενάντια στα στελέχη της  Sony BMG για συμφωνίες με αλυσίδες ραδιοφωνικών σταθμών, που παραπέμπουν στην τακτική payola. Μόλις τρία χρόνια αργότερα η εταιρία το παραδέχτηκε και αναγκάστηκε να πληρώσει 10 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικάνικο δημόσιο. Ίδια τύχη είχαν και οι Warner Music Group και  Universal Music Group, οι οποίες αναγκάστηκαν να πληρώσουν 5 και 12 εκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα. Φυσικά η νομιμότητα είναι πάντα κάποια βήματα πίσω από την παρανομία, εκμεταλλευόμενη κάποια νομικά παράθυρα, συνεχίζοντας την τακτική αυτή μέσω τρίτων. Η Federal Communications Commission ανακάλυψε όμως και αυτό το «παράθυρο» υποχρεώνοντας 4 μεγάλες εταιρίες μαζικής ενημέρωσης, τις CBS Radio, Citadel, Clear Channel και Entercom να καταβάλουν 12,5 εκατομμύρια δολάρια πρόστιμο. Έτσι αναγκάστηκαν, λόγω αυστηρών ελέγχων, να διακόψουν κάθε επαφή με ανεξάρτητους promoters. 

Μια ακόμα πιο ακραία μορφή του payola συναντάται στην Νότια και Κεντρική Αμερική κυρίως. Στα τοπικά ραδιόφωνα εμφανίζεται κυρίως κάποιο όνομα, ανύπαρκτο ως τότε, προβαλλόμενο σαν ανερχόμενο αστέρι. Το ίδιο ραδιόφωνο διοργανώνει και κάποια συναυλία με τον ανύπαρκτο και στην πραγματικότητα καλλιτέχνη, η οποία προωθείται σε υπερβολικό βαθμό. Η τοποθεσία είναι εσκεμμένα λάθος και φυσικά ποτέ δε συμβαίνει αυτή η ζωντανή εμφάνιση. Ο λόγος για αυτό είναι πολύ απλός: ξέπλυμα χρήματος από το εμπόριο ναρκωτικών. 

Από την άλλη ένα μια τακτική "pay[ing] to play" δεν ορίζεται σαν παράβαση νόμου σχετικού με το payola. Πολλές φορές συνηθίζεται μια μπάντα για να παίξει σε κάποιον χώρο, να καταβάλει κάποιο χρηματικό αντίτιμο. Μια συνήθεια η οποία εκφράζεται κυρίως στην Βρετανία και Αμερική στις περίφημες Battle of the Bands". Ο τρόπος γίνεται συνήθως μέσω κάποιου τρίτου μεσάζοντα, κάποιας εταιρίας προώθησης. Ακόμα και το περιοδικό Billboard ασχολήθηκε με αυτό το θέμα στο άρθρο του "Pay to Get Played". Μάλιστα κατονομάζει μια τέτοια εταιρία, την Audible Spectrum Records, οποία έπαιρνε 350$ για κάθε εμφάνιση της μπάντας. Η μπάντα μπορεί να πάρει κάποια αποζημίωση μόνο αν συμπληρωθεί ένας ορισμένος αριθμός εισιτηρίων ή αν κερδίσει τον  διαγωνισμό. 

Φυσικά ίδιοι οι καλλιτέχνες έχουν ασχοληθεί με αυτό το θέμα και μερικά παραδείγματα είναι των : They Might Be Giants - Hey, Mr. DJ, I Thought You Said We Had a Deal, Neil Young - Payola Blues από το άλμπουμ του Everybody's Rockin' του 1983, Billy Joel' -"We Didn't Start the Fire, στο οποίο επίσης αναφέρεται. Ακόμα και το γνωστό "My Sharona"  γίνεται "My Payola" με τους Dead Kennedys  στο καυστικό "Pull My Strings" γραμμένο ειδικά για τα Bay Area Music Awards του 1980. Αλλά οι Καναδοί new wave band διάλεξαν το όνομά τους Payola$, για να κριτικάρουν την έκρηξη της punk στην δεκαετία το ’70. 

Ίσως να φαίνεται περιττό να αναφερθούμε σε κάποια νομικά πλαίσια και τις παράνομε τακτικές προώθησης της μουσικής, αλλά μια στοιχειώδης γνώση αυτών βοηθάει στην κατανόηση κάποιων μουσικών εκρήξεων. Αλλά και την σχέση μουσικής χρήματος. Ωστόσο η rock μουσική, αν και επλήγη ουκ ολίγες φορές, κατάφερε να δημιουργήσει το δικό της κοινό, που δεν επηρεάζεται από αυτές τις τακτικές. Γενικά όμως είναι ακόμα μια αφορμή για περισσότερη προσωπική έρευνα. 

Jacek Henryk Maniakowski