Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

Rock - e - pedia : Hillbilly

 

Δεν χρειάζεται να φας ολόκληρη την πορτοκαλιά για να γευτείς την γλύκα των καρπών της.

 

Hillbilly


Πως ακούγεται: σαν απόλυτη αμερικάνικη «βλαχιά» από μουσικούς που δεν ξέρουν καν όλες τις νότες. Βασικά σαν παραδοσιακή μουσική της Γηραιάς Αλβιώνας, η οποία έχει μετατραπεί σε παραδοσιακή μουσική της Νέας Αλβιώνας, όπως ονομάστηκε περιοχή από τον Σερ Φράνσις Ντρέικ το 1579 η περιοχή βόρεια του Μεξικού.

Γιατί να το ακούσουμε: Καθαρά για λόγους μουσικής ιστοριοδιφίας και γιατί είναι οι ρίζες της σύγχρονης μουσικής, κατά βάση της rocknroll. Ουσιαστικά για να γνωρίσουμε την βαθιά σύνδεση των μουσικών γιγάντων, που είναι οι Η.Π.Α. και το Ηνωμένο Βασίλειο.



Γιατί όχι: Γιατί είναι υπερβολικά απλοϊκή και γενικά είναι κατάλληλη μόνο για πανηγύρια αμερικάνικων επαρχιών.

Που; Στα Απαλάχια Όρη γενικά, όπου μετανάστευσαν Ιρλανδοί, Σκοτσέζοι και Άγγλοι

Πότε; Από το 1925 ως δεκαετία του 1950

Ποιοι; Ο όρος αυτός, που σημαίνει απλός άνθρωπος των βουνών, χρησιμοποιούνταν υποτιμητικά να περιγράψει ανθρώπους των περιοχών αυτών. Ο πρώτος που τον χρησιμοποίησε για να περιγράψει μουσική ήταν ο πιανίστας Al Hopkins και είχε ισχύ ως την δεκαετία του 1950. Περιλάμβανε τα bluegrass, country, western και gospel, όταν χωρίστηκαν αυτά έπαψε και να θεωρείται είδος μουσικής. Οι Ralph Peer, The York Brothers entitled με το τραγούδι "Hillbilly Rose" και  Delmore Brothers με το "Hillbilly Boogie" είναι οι πρωτεργάτες του είδους.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Hank Williams, Peck Touchton, R.D. Hendon & His Western Jamboree Cowboys, Jack Rhodes & Freddy Franks



Μέρες δόξας:  Μάλλον στην δεκαετία του ’50 λίγο πριν την εμφάνιση του rockabilly και την  κατάργηση του είδους από τις δισκογραφικές.

Κόκκινη κάρτα: Η μουσική αυτή είναι μέρος της ρατσιστικής «κουλτούρας» κατά βάση των αγγλόφωνων αποίκων των ανατολικών πολιτειών και ορίζει την λαϊκή λευκή Αμερική μαζί με τα εγκλήματά της.

Με τι μπερδεύεται; bluegrass, country, western

Τι λες στον άσχετο; Country πριν γίνει country και αυτό που τραγουδούσε ο Elvis στα πρώτα του χρόνια, αλλά σε πολύ χωριατίλα


Jacek Henryk Maniakowski

Rock - e - pedia : Highlife

 Το πιο αποτελεσματικό αναλγητικό για να απαλλαγείς από τον πόνο του ίδιου το πολέμου είναι οι νότες.


Highlife

 

Πως ακούγεται: σαν μουσική της Καραϊβικής, αλλά δεν είναι ακριβώς αυτός. Σαν cover μπάντα του Louis Armstrong σε πιο αφρικάνικο τέμπο. Γενικά ακούγεται στιλάτο, χαρούμενο και οι νότες μυρίζουν ζεστό καλοκαιρινό αέρα με μια αύρα κοκτέιλ με τροπικά φρούτα. Ουσιαστικά είναι αφρικάνικη μουσική με δυτικά όργανα που θυμίζει λίγο swing και jazz.

Γιατί να το ακούσουμε: γιατί είναι χαρούμενο, θυμίζει εποχές ασπρόμαυρου μιούζικαλ και γενικά ο μουσικός πλούτος της Αφρικής πάντα αξίζει να εξερευνηθεί.



Γιατί όχι: δεν συμβαδίζει με τα σημερινά μουσικά δεδομένα και ο Β’ΠΠ έχει τελειώσει και τέλος δεν μπορούμε τόσους χαρούμενους ρυθμούς.

Που; σημερινή Γκάνα

Πότε; Δεκαετία του ‘20.

Ποιοι; Η Accra Orchestra, το Cape Coast Sugar Babies και οι Jazz Kings ήταν από τα πρώτα συγκροτήματα της Highlife μουσικής. Κύριoς εκφραστής και πρωτοπόρος θεωρείται και ο μουσικός Amakye Dede. Ο E.T. Mensah (1919–1996) είναι γνωστός ως ο «Βασιλιάς της Highlife», καθώς είναι ο άνθρωπος που έκανε γνωστό το είδος και εκτός Αφρικής, μετά το ντουέτο του με τον Louis Armstrong.

Αλλά ακόμα να ακούσεις: Akan Trio, Fela Kuti, Randy Weston (Highlife), Bobby Benson ("Niger Mambo"), Guy Warren (Kofi Ghanaba) ("Mystery of Love"), Pharoah Sanders ("High Life"),  Sonny Sharrock ("Highlife"), Craig Harris ("High Life").



Μέρες δόξας:  στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και λίγο μετά, αλλά γενικά δεν κατάφερε να κατακτήσει τον δυτικό κόσμο.

Κόκκινη κάρτα: έμεινε σε ερασιτεχνικό επίπεδο και γενικά συγκεντρώνει όλα τα προβλήματα της αφρικάνικης μουσικής και γενικά της αφρικάνικης υποσαχάριας ηπείρου.

Με τι μπερδεύεται; Με hip hop, house, jùjú, ndombolo, R&B και soca.

Τι λες στον άσχετο; σαν το what a wonderful world του Louis Armstrong, αλλά πιο γρήγορο και με πιο αφρικάνικο τέμπο.

 

Jacek Henryk Maniakowski

BAiLDSA - Νe znam

 

Οι θεοί αλλάζουν, αναλόγως με την εξέλιξη μιας κοινωνίας, αλλά τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούνται σαν ψευδο-πνευματική καθοδήγηση προς ένα σκοπό, ο οποίος εξυπηρετεί νέους φεουδάρχες και μια νέα ελίτ. Πλέον έχουν χάσει τα ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά τους, αντιγραφές βασιλιάδων και αφεντάδων. Οι σημερινοί θεοί έχουν πιο αόριστη υπόσταση και ταυτίζονται με έννοιες, όπως η πρόοδος, ανάπτυξη, χρήμα και οικονομία. Και στο βωμό τους εύκολα θυσιάζονται οι άνθρωποι οποίοι δεν ακολουθούν τους κανόνες τους. Όμως η μεγαλύτερη θυσία είναι αυτών που ακολουθούν του κανόνες τους, αυτοί χάνουν την ψυχή τους. Με αποτέλεσμα η σημερινή κοινωνία να μοιάζει σχεδόν με το δυστοπικό  Brazil του 1985, μια ταινία του Terry Gilliam. Όπου η άγνοια θεωρείται προσόν για τους νέους θεούς και κυρίως για τους αυτοδιορισμένους αντιπροσώπους τους.



Η φράση «δεν ξέρω», όχι με την σωκρατική έννοια της παραδοχής και της αναζήτησης της γνώσης, αλλά με την αλαζονική άγνοια της απόρριψης της γνώσης, γίνεται διαβατήριο για επαγγελματική αποκατάσταση. Το «Νe znam» σημαίνει «δεν ξέρω» σε όλες σχεδόν σλαβικές διαλέκτους και γλώσσες. Αλλά είναι και τραγούδι από το τρίτο άλμπουμ των BAiLDSA, το “WarZone” (Mantra Records/2018). «Το “ne znam” είναι σε στίχους και μουσική των BAiLDSA και κυκλοφόρησε ως e-single το Οκτώβρη του 2017 μαζί με videoclip από γυρίσματα που γίναν στο Street Mode Festival του 2016 και του 2017. Περιέχεται στο 3ο άλμπουμ των BAiLDSA “WarZone” (Mantra Records/2018). Είναι στο playlist των συναυλιών από το 2016.» Παρουσιάζει το τραγούδι ο Θάνος Γκουτάνος κιθαρίστας του συγκροτήματος.

Και στην συνέχεια αποκαλύπτει πως δημιουργήθηκε το τραγούδι: «Μουσικά θέλαμε να φτιάξουμε ένα δυνατό, χορευτικό, γκαραζοπάνκ-indie κομμάτι με roots στοιχεία. Οι στίχοι μιλάνε για μια ουτοπική κοινωνία όπου οι θεμελιώδεις έννοιες της δυτικής αστικής κοινωνίας όπως την γνωρίζουμε, δεν έχουν καμία σημασία.». Και οι βασικές της έννοιες έχουν να κάνουν με την ελευθερία και πρόσβαση σε βασικές ανάγκες ενός ανθρώπου. Η άγνοια προς αυτές, ουσιαστικά «στρώνει το χαλί» για μια δυστοπική κοινωνία, η οποία δίνει αξία μόνο σε ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί.

Η κεντρική ιδέα του τραγουδιού είναι και το ρεφρέν του:

 «ne, ne znam, ne vidim, ne čujem

by the way you people tell me how ya doing?

ne, ne znam, ne vidim, ne čujem

by the way you people tell me are you grooving?»

«Πρώτα μουσική, μετά στίχοι. Αν και το refrain υπήρχε σαν ιδέα πριν καιρό» αναφέρει ο Θάνος στην ερώτηση πως γράφτηκε το κομμάτι.

 Στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμα πολλά χωριά που χρησιμοποιούν σλαβικές διαλέκτους κυρίως στην βόρεια Ελλάδα. Και φυσικά έχουν και τις δικές τους εκφράσεις, σχεδόν συνωμοτικές, ώστε να μην μπορεί να τις καταλάβεις κάποιος που είναι ντόπιος. «Στο Φεστιβάλ Πόζαρ στο Λουτράκι Πέλλας το σύνθημα της περιοχής είναι “ne znam, ne videm, ne čujem” (στην διάλεκτο που λένε “ντόπια”) που σημαίνει “δεν ξέρω, δεν είδα, δεν άκουσα» συνεχίζει να μας διηγείται ο Θάνος για περίεργα συμβάντα που να σχετίζονται με το τραγούδι. Υποθέτω πως οι κάτοικοι αγκάλιασαν αμέσως το τραγούδι.

Όσο για το μήνυμα που μεταφέρει καταλήγει ο κιθαρίστας του συγκροτήματος: «Το τραγούδι περιγράφει μια διαφορετική κατάσταση-έκσταση για να τονίσει και να υπογραμμίσει την ασχήμια της καθημερινότητας ενός μεγάλου αστικού κέντρου όπου ο χρόνος μετριέται μόνο ως χρήμα. Το μήνυμα είναι η προτροπή για αλλαγή στην καθημερινότητά μας.»

Όπως στην ταινία του Terry Gilliam, το Brazil, ο έρωτας είναι αυτός που σπάει την αποχαυνωτική ρουτίνα και ουσιαστικά δείχνει την πραγματικότητα στον ήρωα. Μια τέτοια δύναμη μπορεί να χουν ακόμα και μερικοί στίχοι και λίγες νότες. 



Jacek Henryk Maniakowski