Gang of Four - Damaged Goods

 

Δεν είναι λίγοι αυτοί, που θεωρούν ότι, το πραγματικό δεν είναι αυτό που φαίνεται, αλλά το αόρατο. Ο κάθε φιλόσοφος, ακόμα και απλά ένας φιλοσοφημένος, θα συμφωνούσαν σε αυτό το θεώρημα. Οι ψυχολόγοι σίγουρα θα συμφωνούσαν και αυτοί. Και δεν θα ήταν λίγοι και ιστοριοδίφες που θα το ασπαζόταν. Άλλωστε από μια σχεδόν αόρατη σπίθα δημιουργούνται οι πιο μεγάλες «φωτιές», θα συμπλήρωναν κάποιοι ποιητές. Στην Μουσική τα πράγματα λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο, όπου μια μικρή μουσική ευρεσιτεχνία, μπορεί να δημιουργήσει ολόκληρο μουσικό κίνημα. Αλλά ακόμα και ένα διαφορετικό κούρδισμα  κιθάρας.

Σε μια τέτοια κατηγορία τραγουδιών ή «σπιθών», ανήκει και το σχεδόν αρχετυπικό Damaged Goods των Gang of Four. Πρώτο single των Άγγλων Gang of Four και ουσιαστικά το εισιτήριο τους στον κόσμο της μουσικής. Αρχικά κυκλοφόρησε στις 13 Οκτωβρίου του 1978 από την ανεξάρτητη Fast Product. Μετά από έναν χρόνο σχεδόν, Σεπτέμβριο του 1979, κυκλοφόρησε στο εμβληματικό «Entertainment!» άλμπουμ, (Από τη  EMI Records πλέον) που έγινε η βασική επιρροή για καλλιτέχνες όπως ο Kurt Cobain και  Flea των  Red Hot Chili Peppers.

Το αρχικό τέμπο, με το οποίο ξεκινάει το τραγούδι, αλλά είναι και θεμέλιο για όλο το τραγούδι, αποτελεί μια καινοτομία για εκείνη την εποχή. Αργότερα, το ίδιο μοτίβο θα χρησιμοποιηθεί από αρκετές μπάντες, μεταξύ αυτών και οι δικοί μας «Τρύπες». Ο συνδυασμός της funk με την punk, ήταν πραγματικά πρωτοπόρος. Τα φωνητικά του  Jon King ακούγονται σαν θρήνος και προστίθεται μια σχεδόν rap απαγγελία μαζί. Ουσιαστικά ήταν ένας τρόπος απαγγελίας ποίησης, ο οποίος χρησιμοποιούταν ήδη στην jazz και έχει τις ρίζες του στην ανατολική Αφρική (Kikuyu). Στο συγκεκριμένο τραγούδι, την απαγγελία κάνει ο κιθαρίστας του συγκροτήματος Andy Gill.

Το τραγούδι μπορεί να χαρακτηριστεί και σαν μια χορευτική pop σύνθεση, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια νέα έκφραση της punk. Αλλά τα αγανακτισμένα φωνητικά του Jon King, ουσιαστικά το βγάζουν από αυτήν την κατηγορία.

Πέρα όμως, από τις μουσικές καινοτομίες, το τραγούδι παρουσιάζει και στιχουργικό ενδιαφέρον. Καταρχήν ο τίτλος του τραγουδιού αναφέρεται σε πρόσωπο, το οποίο δείχνει να έχει πολύ καλό χαρακτήρα, αλλά ουσιαστικά δεν είναι στην πραγματικότητα. Αποτέλεσμα ψυχολογικών τραυμάτων, οποία δημιουργήθηκαν στο παρελθόν. Μια ακόμα ερμηνεία αφορά τα δημόσια πρόσωπα, των οποίων η φήμη έχει καταστραφεί. (https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/damaged-goods). Κατά μια ακόμα ερμηνεία το Damaged Goods αναφέρεται απλά σε μια «slut», με όλες μαζί σημασίες της λέξης αυτής.

Αν και οι στίχοι είναι διφορούμενοι, μιλάνε ξεκάθαρα για σεξιστικές πολιτικές, είτε επιχειρήσεων είτε ακόμα και κρατών.  Όπου μια γυναίκα θεωρείται απλά ένα αντικείμενο προς πώληση. Ο Kevin J.H. Dettmar, συγγραφέας του βιβλίου Gang of Four's Entertainment!, υποστηρίζει πως ο ήρωας του τραγουδιού δεν έχει καν την στοιχειώδης αυτογνωσία.

Ο τότε τραγουδιστής της μπάντας, ο Jon King, ο οποίος είναι και συνδημιουργός των στίχων,  θυμάται σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό Clash το 2009 πως εμπνεύστηκε τους στίχους. Η βασική πηγή της έμπνευσής του ήταν ένα σλόγκαν σε ένα υποκατάστημα της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Morrisons στο Leeds. Συγκεκριμένα ένα ηλιόλουστο Σαββάτο έψαχναν για προσφορές σε κάποια σουπερμάρκετ . Ακόμα πιο συγκεκριμένα, έψαχναν για φασόλια σε κονσέρβα, όταν παρατήρησαν το σχεδόν απελπιστικό, κατά τον ίδιο, σλόγκαν του εν λόγω καταστήματος. Η φράση ήταν «The change will do you good», όπου η δύο σημασίες της λέξης, χρήματα και αλλαγή, στριφογύρισαν στο μυαλό του μουσικού. Η μόνη σκέψη του εκείνη την ώρα ήταν: «κάποιος πλήρωσε για αυτήν βλακεία/σκουπίδι» (Someone got paid for this rubbish!).

Από την άλλη η καλλιτεχνική του ευφυΐα, πήρε γρήγορες στροφές και σκέφτηκε να το χρησιμοποιήσει  σαν  αρχικός στίχος. Ο Andy Gill, κιθαρίστας συμπλήρωσε έναν στίχο ακόμα "Damaged goods, send them back", ο οποίος μπήκε στην μέση του τραγουδιού. Ο στόχος ήταν το τραγούδι να μιλάει για μια καταδικασμένη σχέση. Αργότερα πήρε μια πιο πολιτική και ιδεολογική σημασία. Άλλωστε ακόμα και σήμερα, τέσσερεις δεκαετίες μετά, οι στίχοι είναι πηγή πολλών ερμηνειών.

Το τραγούδι, αν και είχε αρκετή επιτυχία, δεν πρόσφερε καθόλου χρήματα στην μπάντα. Απλά ήταν το εισιτήριο για να υπογράψουν στην EMI Records για το πρώτο ολοκληρωμένο τους άλμπουμ.

Ακόμα και το εξώφυλλο του single, έχει σημειολογικό ενδιαφέρον, καθώς είναι εμπνευσμένο από το κίνημα Καταστασιακή Διεθνής ή ομάδα των Σιτουασιονιστών ή Σιτουασιονιστική ομάδα (γαλ. Internationale situationniste), το οποίο αποτελούνταν από καλλιτέχνες και η δράση του επηρέασε σημαντικά ακόμα και τα γεγονότα του Μάη του ’68. Αλλά διαλύθηκε το 1972.

Αλλά και από το κίνημα της Αποδόμησης, το οποίο έγινε γνωστό χάρη στον Ζακ Ντεριντά κατά τη δεκαετία του '60.

Η μαύρη γραμματοσειρά σε ροζ φόντο θυμίζει έντονα το λογοτεχνικό περιοδικό Blast, το οποίο κυκλοφόρησε μόλις σε 2 τεύχη, με το πρώτο να κυκλοφορεί τον Ιούλιο του 1914 και το δεύτερο έναν χρόνο αργότερα. Ουσιαστικό εκπροσωπούσε το καλλιτεχνικό κίνημα του Βορτισισμού. Μια βραχύβια καλλιτεχνική κίνηση με διάρκεια ζωής μόλις μια τριετία.

Το οπισθόφυλλο έχει μια φωτογραφία μια γυναίκας ταυρομάχου, οποία σκοτώνει έναν ταύρο και ένα γράμμα στον Bob Last, ιδιοκτήτη της δισκογραφικής Fast Product.

Στην ουσία το τρίλεπτο αυτό τραγούδι, πέρα ότι αποτελεί συμπυκνωμένη γνώση, είναι και μουσική σπίθα, η οποία δημιούργησε πολλές μουσικές «πυρκαγιές».  

Επίσης η ομώνυμη του τραγουδιού ανεξάρτητη δισκογραφικής, εμπνεύστηκε το όνομά της από αυτό τραγούδι. 

Jacek Henryk Maniakowski