Demetrio Stratos

Για πληθώρα ταλέντων στη Ελλάδα, αλλά και Ελλήνων μουσικών του εξωτερικού, έχω μιλήσει αρκετές φορές. Ωστόσο, η ιστορία της παραγκώνισης της πραγματικής ελληνικής σκηνής δεν είναι είναι ένα φαινόμενο της δικής μας εποχής, αλλά κρατάει αρκετές δεκαετίας. Από τα τέλη της δεκαετίας του '60, πολύ μουσικοί έχουν αφήσει το μουσικό τους στίγμα, το οποίο θάφτηκε σιγά σιγά με την άμμο της εμπορικής σκοπιμότητας. Αλλά μια αύρα μουσικής αναζήτησης, ξεσκεπάζει αυτά τα στερεά θεμέλια, που ουσιαστικά μένουν αναλλοίωτα μέσα από τον χρόνο, γιατί το πραγματικά αξιόλογο και αληθινό ποτέ δε μπορεί χαθεί, απλά να θαφτεί μπορεί.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η περίπτωση του καλλιτέχνη που ακολουθεί. Ο Demetrio Stratos (Ευστράτιος Δημητρίου) γεννήθηκε στις 22 Απριλίου του 1945 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από Έλληνες γονείς, τους Ιωάννη Δημητρίου και Αθανασία Αρχοντογιώργη. Έζησε έως τα 13 του χρόνια στην Αλεξάνδρεια, όπου σπούδασε πιάνο και ακορντεόν στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και την Αγγλική γλώσσα στο British Boys School. Η ελληνορθόδοξη θρησκευτική πίστη της οικογένειάς του συνέβαλε στην πρώιμη γνωριμία του με την Βυζαντινή μουσική, ενώ στα ακούσματα του επίσης περιελαμβάνετο η παραδοσιακή Αραβική, όπως απαντάται στην περιοχή της Αλεξάνδρειας και η, εν τη γενέσει, Rock & Roll δισκογραφία· ένα ετερόκλητο φάσμα μουσικών ειδών, το οποίο απαντάται και επέδρασε χαρακτηριστικά στο σύνολο του καλλιτεχνικού του έργου. Ο ίδιος θα επισημάνει αργότερα ότι, το γεγονός της γέννησης του στην Αλεξάνδρεια τον έκανε να αισθάνεται ένας «ιδιαίτερος και προνομιούχος αχθοφόρος ενός διεθνούς ξενοδοχείου, προορισμένος να ζει το πέρασμα των ανθρώπων και να συμβάλλει στην αληθινή πολιτισμική/διαπολιτισμική κυκλοφορία της ευρύτερης Μεσόγειου, της τόσο μεστής ποικίλων εθνικών ομάδων και εντόνων μουσικών χρωμάτων».

Το 1962 μετακόμισε με την οικογένειά του στο Μιλάνο της Ιταλίας και γράφτηκε στην Αρχιτεκτονική σχολή του Πολυτεχνείου. Το 1963 δημιούργησε το πρώτο του μουσικό συγκρότημα και με την ιδιότητα του πιανίστα/οργανίστα εμφανίστηκε αρχικά στο Casa dello student Festival του Μιλάνου και έπειτα σε τοπικές παμπ όπως η Santa Tecla και η Intra’s al Corso. Το 1967 προσχώρησε σαν οργανίστας και τραγουδιστής στην Ιταλική beat band «I Ribelli». Η δημοσιότητα του αυξήθηκε χαρακτηριστικά έκτοτε, έπειτα από πλειάδα εμπορικά επιτυχημένων singles, μεταξύ αυτών τα "Chi mi aiuterà", "Oh Darling!" και το "Pugni chiusi", τραγούδι που θεωρήθηκε ηχητικό σύμβολο-συνώνυμο της Ιταλίας της δεκαετίας του ’60. 1969, το συγκρότημα των I Ribelli κυκλοφορεί τον ομώνυμο στούντιο δίσκο του και την αμέσως επόμενη χρονιά ο Δημητρίου αποχώρησε από τη σύνθεσή τους, δημιουργώντας ένα καινούργιο μουσικό συγκρότημα, στη σύνθεση των οποίων και κάποιοι Εγγλέζοι μουσικοί, όπως ο ντράμερ Jan Broad. Παράλληλα αφοσιώθηκε στη μελέτη της φωνητικής λειτουργίας και της μουσικής.

Το 1972 ο Δημητρίου και ο ντράμερ Giulio Capiozzo ίδρυσαν τους Area, ένα progressive rock, jazz fusion μουσικό συγκρότημα, το οποίο έως και σήμερα θεωρείται ένα εκ των σημαντικότερων και δημοφιλέστερων στην Ιταλία. To 1973 o Δημητρίου συμμετείχε στην 8η Μπιενάλε του Παρισιού και παράλληλα οι Area κυκλοφόρησαν το πρώτο στούντιο άλμπουμ τους, Arbeit Macht Frei ("Η Εργασία Απελευθερώνει», τίτλος-αναφορά σε επιγραφή στην είσοδο του Άουσβιτς. Το 1974, οι Area συμμετείχαν σε φεστιβάλ της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Ελβετίας. Ο Δημητρίου αρχίζει σταδιακά να εμβαθύνει στον ανεξερεύνητο κόσμο της φωνητικής λειτουργίας, πλατύνοντας παράλληλα την έρευνα του επάνω στη σημασία και στην ποιότητα της φωνητικής άσκησης στην Ασία και στους πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής. Το 1975, οι Area κυκλοφορούν το τρίτο studio album τους, Crac! Εκείνο τον καιρό, ο Δημητρίου επέκτεινε την υπάρχουσα φωνητική του έρευνα του προς τη συγκριτική μουσικολογία, στα προβλήματα της παγκόσμιας φωνητικής καθώς και στις φωνητικές μεθόδους της μουσικής στην Ανατολική Ασία, ειδικότερα σε εκείνες που απαντώνται στο Αρμονικό Τραγούδι, αποτέλεσμα του οποίου πονήματος παρουσιάστηκε στο πρώτο ολοκληρωμένο προσωπικό του έργο, φέρον το επίσημο ιταλικό όνομά του, Demetrio Stratos, τον δίσκο Metrodora.

Το 1977, οι φωνητικές του ικανότητες έγιναν αντικείμενο έρευνας του καθηγητή Franco Ferrero, του Πανεπιστημίου της Πάντοβα, σε ντοκιμαντέρ, το αποτέλεσμα της οποίας κατέληξε σε δύο επιστημονικές εκδόσεις και σε ένα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Suonare la voce". Παράλληλα ο Δημητρίου πραγματοποίησε κάποιες προσωπικές ζωντανές εμφανίσεις στο θέατρο "Arsenale" και στην «Γκαλερί Μαρκόνι» στο Μιλάνο, ενώ στα Παρίσι ήρθε σε επαφή με τον καλλιτέχνη της παραδοσιακής Βιετναμέζικης μουσικής Tran Quang Hai. Οι εμφανίσεις του είναι συχνές και όλος ο μουσικός κόσμος ασχολείται πλέον με την μοναδική μουσική.

Τον Ιανουάριο του 1979, ο Δημητρίου ηχογράφησε το Le Milleuna, ερμηνεία συνολικής διάρκειας μίας ώρας, σε στίχους του Nanni Balestrini, με την μιμική ερμηνευτική συμμετοχή της Valeria Mallets και τον επόμενο μήνα μετέβη στο Παρίσι για την ερμηνεία του χαρακτήρα Antonin Artaud, σε μια θεατρική διασκευή που διοργάνωσε ο Γαλλικός Πολιτισμός (France Culture) και παράλληλα παρέδωσε σειρά προσωπικών εμφανίσεων, από τις 8 έως τις 11 του ίδιου μήνα, στο θέατρο Alberico της Ρώμης. Εκείνο τον καιρό ο Δημητρίου ξεκίνησε, με τη συνεργασία των Paolo Tofani και Mauro Pagani, το σχεδιασμό του show "Rock' n' roll Exhibition", μιας απόπειρα επανεμφάνισης στο προσκήνιο της αίγλης των χαρακτηριστικών καλλιτεχνών του rock and roll της δεκαετίας του ΄50.

Τον Απρίλιο, ο Δημητρίου διαγνώστηκε με σοβαρή περίπτωση απλαστικής αναιμίας. Στις 2 Απριλίου νοσηλεύτηκε στην Πολυκλινική του Μιλάνου, η κατάσταση της υγείας του όμως επιδεινώθηκε δραματικά και μεταφέρθηκε στο Memorial Hospital της Νέας Υόρκης για θεραπεία. Την ίδια στιγμή, οι φίλοι του στην Ιταλία διοργάνωσαν συναυλία, σαν αρωγή προς τα ιατρικά έξοδα της νοσηλείας του και πολυάριθμοι καλλιτέχνες αποδέχθηκαν την πρόσκληση να εμφανιστούν στις 14 Ιουνίου, ημερομηνία στην οποία τοποθετήθηκε το γεγονός. Επρόκειτο να μετατραπεί σε συναυλία μνήμης για τον Demetrio Stratos, στην οποία πάνω από εκατό καλλιτέχνες εμφανίστηκαν σε κοινό 100.000 ατόμων, στην Arena του Μιλάνου, γεγονός που θεωρείται πως αποτέλεσε την πρώτη και σημαντικότερη ενωτική συνάθροιση για τη νεολαία της Ιταλίας.

Η μουσική του συναθροίζεται σε πολλές συνεργασίες, προσωπικές δουλειές και μαζί με τις μπάντες του. Η φωνή τους είναι αντικείμενο μελέτης σε πολλούς επιστημονικούς κλάδους.