Πιο αρχαίο επάγγελμα, έστω και στερεοτυπικά μιλώντας, είναι αυτό της πόρνης. Αλλά με λίγο πιο προσεκτική ματιά και με σημειολογική διάθεση, θα μπορούσε να βάλει κανείς και αυτό το επάγγελμα του βάρδου και κατ' επέκταση και του μουσικού, δίπλα ακριβώς στην πόρνη. Τα δύο επαγγέλματα αυτά, μπορεί να χουν αποτρέψει μέχρι και πολέμους, αλλά στο μέσο άνθρωπο δεν έχουν καμιά υπόληψη.
Η μουσική στον δυτικό κόσμο τουλάχιστον, ήταν μια υπόθεση σχεδόν αποκλειστικά ανδρική. Όπως και η πορνεία, σχεδόν γυναικεία. Όμως πάντα γοήτευε το αντίθετο φύλο. Οι γυναίκες λάτρευαν τους μουσικούς, αλλά και οι άντρες προτιμούσαν τις πόρνες είτε με ενοχικά σύνδρομα είτε ξεκάθαρα. Μια τέτοια, σχεδόν γενικευμένη, συμπεριφορά ξυπνάει φθόνο, οποίος στην συνέχεια ξυπνά ακόμα πιο σκοτεινά ένστικτα και μπροστά τους η απαξίωση φαντάζει απλά σαν σωτηρία. Η δύναμη του σεξ, αλλά και της αρμονική εκτέλεσης ήχων, δημιουργεί την επιθυμία της χειραγώγηση σε αυτούς που είτε διψάνε για εξουσία, είτε την έχουν ήδη.
Στην ουσία και η πορνεία και η μουσική μπορούν να αφυπνίσουν, αλλά και να εξουσιάσουν. Και ένα τέτοιο εργαλείο είναι πάντα επιθυμητό από ανθρώπους, στους οποίους η ηθική δεν έχει καμιά επιρροή στον τρόπο σκέψης τους ούτε στον τρόπο δράσης τους. Φυσικά μιλώντας για ηθική, εννοούμε πάντα την αρχαία έννοια της και όχι την πουριτανική.
Η rock αρχικά και αργότερα η metal, άλλαξαν κατά πολύ τα πράγματα στην μουσική. Εξέφρασαν άποψη ενάντια στην χειραγώγηση της εξουσίας και έδωσαν την μουσική τους απλόχερα, χωρίς ιδιαίτερο κέρδος. Ο δε έρωτας πλέον ήταν μέρος απόλαυσης και ηδονής και όχι σαν κομμάτι εξαναγκαστικής αναπαραγωγής και μέσον εξουσίας. Ουσιαστικά η train tour του 1970 αποτέλεσε κομβικό σημείο στην ιστορία της rock, δείχνοντας παράλληλα της αγνές προθέσεις της. (https://en.wikipedia.org/wiki/Festival_Express)
Αλλά κάτι μπορεί τόσο εύκολα να παρασύρει τα πλήθη, δύσκολα μπορεί να παραμείνει αγνό. Ή όπως θα μπορούσαμε να πούμε, μια πολύ όμορφη γυναίκα, ανυπεράσπιστη και χωρίς νόμους, δύσκολα θα ξεφύγει από τα χέρια ενός προαγωγού, Και όσο και να διαφωνούμε και το κατακρίνουμε, συμβαίνει κατά κόρον και στον δυτικό κόσμο. Κατά το ίδιο τρόπο και η μουσική εκπορνεύτηκε για μια ακόμα φορά. Την ίδια στιγμή που η εταιρίες πλούτιζαν, η μουσικοί πέθαιναν σαν τις φτηνές πόρνες από ναρκωτικά. Και σίγουρα τα ναρκωτικά είναι το πρώτο βήμα αυτής της αποπλάνησης.
Αλλά το βασικό συστατικό επιτυχίας της πορνείας, είναι να μην φαίνεται ότι είναι τετοια. Και αυτή η «τέχνη» χρησιμοποιείται ακόμα και στις μέρες μας. Ένα σημαντικό της κομμάτι είναι η πρακτική Payola (https://en.wikipedia.org/wiki/Payola), όπου ο προαγωγός της είναι από την μία η δισκογραφική και από την άλλη κάποιοι άπληστοι μουσικοί και ραδιοφωνικοί παραγωγοί. Είναι περιττό να μιλήσουμε για την νομιμότητα αυτής τακτικής, αφού είναι στο ίδιο επίπεδο με την πορνεία. Όσο για την ποιότητα της μουσικής, η οποία παράνομα προβάλλεται, είναι κατάλληλη μόνο για πλύση εγκεφάλου. Και αυτό είναι και το ζητούμενο, να την βαρεθεί γρήγορα ο ακροατής/αγοραστής, ώστε να αναζητήσει καινούργια. Όπως οι πουτάνες που γρήγορα αλλάζουν μπουρδέλο.
Φυσικά ο μουσικός πρέπει να ανταμείβεται και για αυτό που κάνει και για αυτό που είναι από την φύση του. Και δεν είναι πάντα αυτός, που πληρώνεται ο ίδιος, που ξέρει να χειρίζεται κάποιο μουσικό όργανο καλλιτέχνης και πολλές φορές, ούτε καν μουσικός, αλλά επίδοξος «εραστής»/εκμεταλλευτής αυτός που εισπράττει. Κάποιες σκανδιναβικές χώρες τιμούν τους μουσικούς τους, μετά την καθολική αναγνώρισή τους, με σταθερό επίδομα ώστε να είναι αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουν και να εμπλουτίζουν τον πολιτισμικό πλούτο της χώρας. στην Ελλάδα των ρουσφετιών και μιας συνεχόμενης απάτης, αυτό μάλλον ακούγεται σαν αστείο.
Όμως η ανταμοιβή του μουσικού θα έπρεπε να είναι αποτέλεσμα της δημιουργίας του και όχι κάποιου εκβιασμού είτε κοινωνικού (μόδα) είτε κάποιου χορηγού. Αλλά, εύκολα κάποιος μπορεί να διαπιστώσει ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, όχι μόνο στην μουσική, αλλά και στην τέχνη γενικά. Η μουσική σαν προϊόν, είναι σχεδόν καθολικά αποτέλεσμα μιας πελατειακής ζήτησης. Ο μουσικός είναι αναγκασμένος να γράφει «μουσική», η οποία ζητείται από το ήδη χειραγωγημένο κοινό, σαν μια πόρνη απλά πηγαίνει με πελάτες, οι οποίοι ποτέ δεν είναι επιλογή της. Φυσικά οι φωτεινές εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον σκοτεινό κανόνα.
Η ίδια η rock, όχι μόνο κατάφερε προς στιγμή να σπάσει αυτή την αλυσίδα, αλλά συνέβαλλε σε μέγιστο βαθμό στην σεξουαλική απελευθέρωση. Ακόμα και στην θρησκευτική (απελευθέρωση) έβαλε αρκετούς «λίθους», ώστε ελεύθερα μπορεί κάποιος να έχει την δική του προσωπική προσέγγιση προς το ιερό και θείο. Και ως γνωστό η πορνεία έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με την έλλειψη ελευθερίας και όχι με την σεξουαλική επιθυμία. Η θρησκευτική και κατ’ επέκταση και κοινωνική καταπίεση έχει σαν συνέπεια και την πορνεία. Η οικονομική ανέχεια είναι και αυτή αποτέλεσμα αυτής της καταπίεσης. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί, ότι σε περιόδους οικονομικής ύφεση η μουσική που ακούει η πλειοψηφία, είναι πιο απλή ως και πιο «φτηνή». Και φυσικά δεν θα μιλήσουμε για τις σκανδιναβικές χώρες, στις οποίες η metal/rock έχει σχεδόν βασικό ρόλο στα πολιτισμικά δρώμενα αυτών των χωρών.
Η rock από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και μέσα σε μια δεκαετία υποτάχτηκε στις επιταγές και το χρήμα της μουσικής βιομηχανίας, η οποία και στήθηκε εξαιτίας της, κατά ένα μεγάλο μέρος. Η ανάγκη για έκφραση, υποβιβάστηκε σε ανάγκη για δόξα και χρήμα. Και πάντα λειτουργούσε σύμφωνα με την προσταγή μια δικτατορικής, αλλά και συνάμα χειραγωγήσιμης πλειοψηφίας. Η ωριμότητα μιας κοινωνίας και κριτική της ικανότητα στην σκέψη, μπορεί να αποτρέψει αυτό το φαινόμενο (της πορνείας), ώστε να αποτελέσει εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Κάποιος πιο σκεπτικός θα μπορούσε να προσθέσει, ότι δεν είναι μόνο η μουσική υποταγμένη σε ένα καθεστώς, άμεσης ή έμμεσης εκπόρνευσης, αλλά σχεδόν όλοι οι τομείς της ζωής. Και σίγουρα δεν θα διαφωνήσω σε αυτό, αλλά πιστεύω ότι η μουσική μπορεί να αποτελέσει έναν φάρο δημιουργικότητας, ώστε έστω και κάποιες επόμενες γενιές μπορούν να το δουν.
Για να αποκτήσει η μουσική όμως το αυτόφωτό της, πρέπει να υπάρχουν αυτιά για να την ακούσουν. Η μουσική παιδεία είναι σημαντική, όσο και η ακαδημαϊκή. Ο λόγος είναι ότι εξευγενίζει το πνεύμα, αλλά και την ψυχή, σαν προέκταση της ψυχολογίας μας. Η ευγένεια αυτή δείχνει και τον δρόμο, προς τον έρωτα σαν φιλοσοφική έννοια και όχι μόνο. Ίσως στον γνωστό δίστιχο «Ευτυχώς που δε χάθηκε ο έρωτας/ Ευτυχώς που υπάρχουν πουτάνες», να βγάλουμε τον δεύτερο στίχο με την χρήση της απλής ευγένειας, άστε να μείνει μόνο το «Ευτυχώς που δε χάθηκε ο έρωτας». Κάτι που φαντάζει δύσκολο σε μια κοινωνία μαθημένη στο «αφού πληρώνω και μπορώ να ζητήσω ότι θέλω». Ο σεβασμός έχει τίμημα το χρήμα. Και αυτό συμβαίνει δυστυχώς κατά κόρον.
Μια χώρα μαθημένη σε τραγούδια κατά παραγγελία, δεν καλλιεργεί σεβασμό προς τέχνη κάθε είδους. Και είναι πραγματικό λυπηρό το θέαμα μεταλλάδων μουσικών, κατά βάση πολύ ικανών, να είναι αναγκασμένη να ξεπουληθούν στα «μπουζούκια», σε ήδη ξεπουλημένη μουσική. Με νταβατζήδες το κοινό, οποίο ήρθε να δείξει το φανταστικό του μεγαλείο ξοδεύοντας και τους ίδιους τους μαγαζάτορες, να ξεπλένουν παράνομα αποκτημένο χρήμα. Η διαφήμιση, «τα λεφτά είναι στο λαϊκό», κάνοντας λογοπαίγνιο με το λαχείο, απλά το απενοχοποιεί στα μάτια της πλειοψηφίας.
Η μουσική, μπορεί να έφυγε από τα παλάτια και είναι προσβάσιμη σε όλους, αλλά η κακομεταχείριση της είναι πιο ευρεία και ακόμα από περισσότερους. Δεν είναι όλα της δημιουργήματα αρεστά και σε όλους, αλλά η ελευθερία της εύκολα μπορεί να προσφέρει χαρά σε όλους ανεξαιρέτως.
Η ανταμοιβή για την ελεύθερη της έκφραση, ανταμείβει συγχρόνως και όλους που συνεισφέρουν στην ελευθερία της, αλλά και στην υπομονετική ακρόασή της. Η προσφορά της είναι αόρατη, μπορεί όμως να γίνει και απτή μεσοπρόθεσμα και σίγουρα απτή και μακροπρόθεσμα. Η άμεση της εκμετάλλευση, ρίχνει σε μια άβυσσο την ποιότητά της. Οι πουτάνες θα υπάρχουν όσο, θα υπάρχουν ατιμώρητοι νταβατζήδες. Αλλά όσο θα υπάρχουν και στερημένοι πελάτες. Όσο η ανέχεια θα μαστίζει άνισα τις κοινωνίες μας, οι δίοδοι φυγής από αυτή θα έχουν την πινακίδα «εκπόρνευση». Ας ξεκινήσουμε να καλυτερεύουμε τον κόσμο μέσα από την μουσική. Θα μας ανταμείψει πλουσιοπάροχα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου