Πολλές φορές, για να κάνουμε ένα βήμα μπροστά στη ζωή μας,
πρέπει πρώτα να σπάσουμε κάτι — και συνήθως αυτό βρίσκεται μέσα μας. Είναι
εκείνες οι παγιωμένες αντιλήψεις, τα συναισθήματα που μας κρατούν πίσω, οι
φόβοι που ντύνονται ως λογική. Το σπάσιμο αυτό δεν είναι πάντα αθόρυβο. Δημιουργεί ένα σοκ
— αόρατο ή ορατό — στους γύρω μας. Κάποιοι το βλέπουν ως απελευθέρωση, άλλοι ως
απειλή.
Η μουσική, ως προέκταση του ανθρώπου, δεν θα μπορούσε να
μείνει έξω από αυτή τη διαδικασία. Παραφράζοντας την Ερμητική ρήση: ό,τι είναι
μέσα μας, είναι και έξω. Και το Break On Through των Doors είναι ακριβώς αυτό:
μια κραυγή για να σπάσεις το φράγμα, να περάσεις στην άλλη πλευρά — είτε αυτή
είναι η συνείδηση, η αλήθεια, η ελευθερία ή ο θάνατος.
Το Break On Through (To the Other Side) ήταν το πρώτο
τραγούδι στο ντεμπούτο άλμπουμ των Doors το 1967, και ταυτόχρονα το πρώτο τους
single. Ήταν ήδη παρόν στο demo τους και αποτέλεσε την πύλη εισόδου του
συγκροτήματος στο κοινό.
Ο Jim Morrison άντλησε στίχους από το βιβλίο City of Night
του John Rechy (1963), ένα έργο που εξερευνά την υπόγεια κουλτούρα και την
αποξένωση. Η κιθαριστική μελωδία εμπνεύστηκε από το Shake Your Money Maker του
Paul Butterfield, ενώ το μπάσο κινείται σε ρυθμό μπόσα νόβα, δίνοντας στο
κομμάτι μια groovy, υπόγεια αίσθηση.
Ο John Densmore εμπνεύστηκε το ρυθμικό μοτίβο από τη
βραζιλιάνικη bossa nova, χρησιμοποιώντας ένα clave groove στα τύμπανα που
προσθέτει ρυθμική πολυπλοκότητα. Ο Ray Manzarek παίζει τη γραμμή του μπάσου στο
Fender Rhodes, ενώ το σόλο του στα πλήκτρα θυμίζει Ray Charles και freeform
jazz.
Η φράση “She gets high” λογοκρίθηκε από την Elektra Records,
που την αντικατέστησε με ένα ασαφές “uuggh” για να αποφύγει τις αντιδράσεις της
εποχής. Στις ζωντανές εμφανίσεις, όμως, ο Morrison την τραγουδούσε όπως την
είχε γράψει — χωρίς φίλτρα.
Το τραγούδι είναι γεμάτο διπολικότητα: φως και σκοτάδι,
όνειρο και αφύπνιση, ελευθερία και καταπίεση. Η φράση Break on
through to the other side μπορεί να διαβαστεί ως: Ψυχεδελική
εμπειρία, Πνευματική
αφύπνιση, Απόδραση
από κοινωνικά πρότυπα, Ή απλώς:
θάνατος. . Άλλωστε, η βασική ιδιότητα της ποίησης είναι το γεγονός πως ο καθένας μπορεί να δώσει μια προσωπική ερμηνεία και οι στίχοι του Morrison δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτόν τον κανόνα.
Ο ίδιος ο Morrison είχε εμμονή με την ιδέα του θανάτου και
συχνά αναρωτιόταν τι υπάρχει “στην άλλη πλευρά”. Άλλοι βλέπουν το τραγούδι ως
παρότρυνση να σπάσεις το κατεστημένο και να ζήσεις με αυθεντικότητα, χωρίς να
καταπιέζεις την προσωπικότητά σου.
Ο Morrison είχε δηλώσει: “I’ve always been attracted to ideas that
were about revolt against authority… I am interested in anything about revolt,
disorder, chaos, especially activity that seems to have no meaning.” «Πάντα
με γοήτευαν ιδέες που σχετίζονται με την εξέγερση απέναντι στην εξουσία… Με
ενδιαφέρει οτιδήποτε έχει να κάνει με εξέγερση, αταξία, χάος — ειδικά
δραστηριότητες που μοιάζουν να μην έχουν κανένα νόημα.»
Ο Ray Manzarek αποκάλυψε πως το Break On Through ήταν το
τελευταίο τραγούδι που έπαιξαν ζωντανά πριν τον θάνατο του Morrison. Έτσι, το
κομμάτι δεν είναι μόνο η αρχή — είναι και το τέλος. Η είσοδος και η έξοδος. Η
πόρτα που άνοιξε και η πόρτα που έκλεισε.
Παρότι το τραγούδι δεν μπήκε στα charts όταν κυκλοφόρησε
(έφτασε μόλις στο #126 στις ΗΠΑ), με τον καιρό έγινε σύμβολο της ελευθερίας και της επανάστασης.
Έχει εμφανιστεί σε δεκάδες ταινίες και σειρές, όπως
Desperate Housewives, Future Man, Minions, και φυσικά στο φιλμ The Doors του
Oliver Stone.
Σήμερα έχει ξεπεράσει τα 305 εκατομμύρια streams στο
Spotify, αποδεικνύοντας ότι η αληθινή αξία δεν μετριέται με την πρώτη ακρόαση.
Μια αρχή είναι πάντα κι ένα τέλος — και το τραγούδι αυτό το
ενσαρκώνει με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο. Αυτό που αναζήτησε ο Morrison στην αυγή της δόξας των The
Doors, το βρήκε στο αποκορύφωμά της. Πέρασε στην άλλη πλευρά, αφήνοντας πίσω
του στίχους και εικόνα, που παραμένουν εδώ — στην πλευρά μας — για να μας
θυμίζουν το δικό του πέρασμα. Όχι ως απουσία, αλλά ως μόνιμη παρουσία.