Ο άνθρωπος που δεν πέθανε ποτέ Joe Hill

Ο τίτλος αυτός αναφέρεται στον Joe Hill, ένα από τα ιδρυτικά μέλη των Γουόμπλις  (Wobblies,Industrial Workers of the World (IWW)), τα αρχικά του συνδικάτου αυτού έδωσαν και αυτό το παράξενο όνομα. H IWW ως συνδικαλιστική οργάνωση δεν έμοιαζε με καμιά προηγούμενη. Ανειδίκευτοι και περιπλανώμενοι εργάτες, έγχρωμοι, μετανάστες από κάθε γωνιά της γης, μαχητικοί και ασυμβίβαστοι ακτιβιστές έγιναν πολύ γρήγορα μέλη της. Σιδηροδρομικοί, οικοδόμοι, ξυλοκόποι, μεταλλωρύχοι της μαύρης λίστας των εργοδοτών, γελαδάρηδες, άνεργοι ναυτικοί, λιμενεργάτες, ήταν τα επαγγέλματα στα οποία απέκτησε μεγάλη βάση η IWW. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των Γουόμπλις ήταν η αγάπη τους για τα τραγούδια, τα παραμύθια και τις όμορφες μελαγχολικές ιστορίες για τους σκληρούς αγώνες της τάξης τους. Στην διάρκεια των ατερμόνων εργατικών αγώνων τους άρεσε να κάθονται γύρω από τη φωτιά, δίπλα σε ντεπόζιτα, σε βαγόνια τραίνων, στην έρημο και να τραγουδούν. Έφτιαχναν διαρκώς τραγούδια πάνω σε παλιά μοτίβα, κυρίως σε ρυθμούς παλιών ύμνων.

Ο πιο γνωστός από αυτούς τους βάρδους ήταν Joe Hill, άνθρωπος που τον λάτρεψαν όλοι οι Γουόμπλις. Ο Τζο Χιλ, γεννήθηκε το 1879 σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Σουηδίας. Το πλήρες όνομά του ήταν στα σουηδικά Emmanuel Hägglund. Δεν είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία που πήγε στην Αμερική. Διαρκώς περιόδευε από Πολιτεία σε Πολιτεία, βοηθώντας στην οργάνωση των απεργιακών αγώνων. Η ποίηση, αλλά και η σύνθεση τραγουδιών που έπνεαν τους εργάτες στην πάλη τους ήταν μια άλλη αγαπημένη ενασχόλησή του, αυτή που τελικά τον έκανε γνωστό και αγαπητό.

Στις 10 Ιανουαρίου του 1914, στην πρωτεύουσα της Γιούτα, το Salt Lake City, μέσα σε ένα χασάπικο-παντοπωλείο, ένα διπλό έγκλημα συμβαίνει. Θύματα, ο ιδιοκτήτης John Morisson και ο γιος του Arling. Δράστες δύο άγνωστοι, που είχαν καλύψει τα πρόσωπά τους με κόκκινα μαντήλια και όργανο των δολοφονιών ένα πιστόλι. Το γεγονός ότι δεν αρπάχτηκαν χρήματα από το μαγαζί, έκανε ολοκάθαρο σε όλους ότι επρόκειτο για έγκλημα εκδίκησης. Το ίδιο απόγευμα, ο Τζο Χιλ που βρισκόταν στην πόλη προκειμένου να βοηθήσει στην οργάνωση μιας απεργίας, επισκέφτηκε τον τοπικό γιατρό φέροντας ένα τραύμα από εξοστρακισμό σφαίρας. Ο γιατρός αφού περιποιήθηκε το τραύμα, κατάγγειλε στις αρχές το περιστατικό, συν το γεγονός ότι ο Χιλ οπλοφορούσε. Με αφορμή κάποιες ψευδομαρτυρίες και ένα μαντίλι που βρέθηκε στα πράγματά του, ο Joe Hill δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο για τον διπλό φόνο.

Πολλοί άνθρωποι εκείνο το βράδυ είχαν ζητήσει ιατρική βοήθεια για τραύματα από όπλο στη Salt Lake City. Επίσης, πολλοί μα πολλοί άντρες οπλοφορούσαν νόμιμα. Οι επικλήσεις στη λογική που έκαναν οι συνήγοροι του Χιλ στην δίκη του, δεν έφτασαν. Το δικαστήριο καταδίκασε τον συνδικαλιστή σε θάνατο χωρίς δεύτερη σκέψη. Ο Τζο καταδικάστηκε όχι για τους φόνους, αλλά επειδή ήταν ο ποιητής της εργατικής τάξης, ο εργάτης που εξέφραζε με τα τραγούδια του τις ανάγκες της τάξης του. Η φήμη ότι ο Χιλ βρισκόταν στο κρεβάτι με μια κυρία της καλής κοινωνίας της πόλης την ώρα της δολοφονίας, γεγονός που του έδινε ακλόνητο άλλοθι, καθώς και η αντρίκια στάση του στην ανάκριση προκειμένου να μην την εκθέσει, τον έκαναν ακόμα πιο ηρωικό και σπουδαίο στο μυαλό των πάντα συναισθηματικών Γουόμπλις.

Στην πρώτη φάση του εγκλεισμού του στις φυλακές, ο Χιλ υποστηριζόταν μονάχα από την εργατική τάξη. Στη συνέχεια όμως η υπόθεσή του άγγιξε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Διαμαρτυρήθηκαν η ίδια η κυβέρνηση και ο Βασιλιάς της Σουηδίας, εκατοντάδες εργατικές οργανώσεις ανά τον κόσμο, νομικές ενώσεις. 30.000 Αυστραλοί εργάτες σε μια μαζική συγκέντρωση στο Σίδνεϊ απαίτησαν με ψήφισμά τους να απελευθερωθεί ο ποιητής. Στο τέλος και ο ίδιος ο Πρόεδρος Ουίλσον έκανε έκκληση στο δικαστήριο της Γιούτα να κάνει αποδεκτή την έφεση και να επαναληφθεί η δίκη. Ο Τζο Χιλ, ο αγαπημένος ποιητής της αμερικανικής εργατικής τάξης, θα βρει τον θάνατο από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος στις 19 Νοέμβρη του 1915. Στο προαύλιο των φυλακών της Γιούτα. Τα τελευταία του λόγια ήταν : Μην κλαίτε για μένα. Οργανωθείτε !

Το πτώμα του ποιητή, αγκιτάτορα και οργανωτή, μεταφέρθηκε στο Σικάγο, όπου στην κηδεία του παρευρέθηκαν πάνω από 30000 εργάτες. Με βροντερή φωνή τραγουδούσαν το τραγούδι τους, "Δώστε τα χέρια". Οι πρώτοι που έγραψα γι αυτόν ήταν οι Earl Robinson και Alfred Hayes στη δεκαετία του 30. Αλλά έγινε γνωστό το όνομά του από την Joan Baez. Πολλές φορές η μπαλάντα για τον ποιητή αναφέρεται σαν παραδοσιακό Ιρλανδικό τραγούδι, αλλά προήλθε από το γεγονός ότι το είχαν συμπεριλάβει στα τραγούδια τους οι The Dubliners.

Οι στάχτες του χωρίστηκαν σε μικρές ποσότητες που στάλθηκαν στα παραρτήματα της IWW σε κάθε Πολιτεία, εκτός της Γιούτα, για να σκορπιστούν στον αέρα. Ο Χιλ, με το κλασικό μακάβριο χιούμορ του, είχε δηλώσει ότι «δεν θέλω να πιαστώ νεκρός στη Γιούτα». Ο φάκελος, ο οποίος περιείχε μια χούφτα στάχτη του Χιλ, στάλθηκε στα Αρχεία του κράτους στην Ουάσιγκτον. Παρέμεινε εκεί κρυμμένος μέχρι το 1988 που ανακαλύφθηκε. Επιστράφηκε στο Σικάγο, στους ανθρώπους που προεδρεύουν στα υπολείμματα της ΙWW, η οποία έχει συρρικνωθεί σε λίγες εκατοντάδες μέλη.

Jacek Maniakowski